Συνέντευξη με την σκηνοθέτιδα Βίκυ Μαστρογιάννη για την παράσταση "Αντιγόνη, μια Ύβρις"

Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Πλατής

Που έγκειται η διασκευή σας πάνω στο έργο του Σοφοκλή;

Η νέα μετάφραση και διασκευή έγινε με στόχο να προκύψει ένα κείμενο που «μιλιέται», που από την αρχή είναι καθαρή η οπτική της ερμηνείας του. Θέλαμε να έρθουμε όσο το δυνατό πιο κοντά σε έναν πιο καθημερινό και οικείο τρόπο εκφοράς του λόγου, όσο αυτό είναι δυνατό φυσικά, με το κείμενο του Σοφοκλή.

Χρειαζόμασταν ένα κείμενο που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει με τον καλύτερο τρόπο, το παραστασιακό μας όραμα. Μας ενδιέφερε η έρευνα με τον υπάρχοντα και μη συμβατικό, εσωτερικό και εξωτερικό χώρο, ως εικαστική εγκατάσταση, με τη «μετά-μετά» δραματολογία σε σχέση με τα κείμενα, με την «μετά-μετά» υποκριτική ως πεδία έρευνας και με ιδιαίτερη προσοχή στις απτές λεπτομέρειες.

Στην Ομάδα7 δεν αποκλείουμε καμία μέθοδο, τρόπο και σύστημα προσωπικής καλλιτεχνικής έκφρασης, αλλά προσπαθούμε να βρούμε κοινούς άξονες με σκοπό το αποτέλεσμα που θα προκύψει να έχει ενδιαφέρον, να είναι σύγχρονο και αποτέλεσμα πειραματισμού και συνεργασίας με όσο το δυνατό ευρύτερο φάσμα καλλιτεχνών και εθνικοτήτων.

Το δίκαιο αίτημα ενός ανθρώπου, όπως αυτό της Αντιγόνης, πρέπει να θεωρείται δεδομένο ή εξαρτάται από το περιβάλλον μέσα στο οποίο ασκείται;

Η θεματική που ακόμα και σήμερα είναι αξεπέραστη και απελπιστικά επίκαιρη! Το περιβάλλον πια είναι παγκόσμιο, ομογενοποιημένο και ζοφερό. Είναι χρέος μας η αντίσταση στην ύβρη της εξουσίας; Μπορούμε να αντισταθούμε χωρίς να διαπράξουμε ύβρη; Το σύμβολο της επαναστατημένης έφηβης, που έχει επικρατήσει, σε βάρος των άλλων σπουδαίων παραμέτρων της τραγωδίας, όπως για παράδειγμα ότι υπάρχουν διαρκείς αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις διαφορετικών απόψεων και οπτικών, ανάμεσα σε όλους και προς όλους, χωρίς τελικά κανείς να ακούει πραγματικά κανέναν. Όλοι θέλουν να επικρατήσει η δική τους άποψη.

Η Αντιγόνη εμφανίζεται στην έναρξη της τραγωδίας αποφασισμένη να πεθάνει. Με αμετάκλητη απόφαση. Για εμάς αυτό ήταν πεδίο προβληματισμού και με έμπνευση την οπτική του Κ. Καστοριάδη που αναφέρει «…η Αντιγόνη του Σοφοκλή είναι μια κορυφή της δημοκρατικής πολιτικής σκέψης και στάσης, που αποκλείει και καταδικάζει το μόνος φρονείν, το οποίο αναγνωρίζει την έμφυτη ύβρη των ανθρώπων», ξαναδιαβάσαμε το έργο με επίκεντρο κάποια βασικά ερωτήματα: Είμαστε σε θέση να ακούσουμε πραγματικά τη διαφορετική γνώμη, τον διαφορετικό άνθρωπο; Τι υπάρχει πριν τις αμετάκλητες αποφάσεις; Έχουμε δίκιο μόνο εμείς;

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο χώρο για την παράσταση;

Η παράσταση «Αντιγόνη, μια Ύβρις», εξελίσσεται μέσα από τα ταξίδια και τους συνεργάτες της και επιστρέφει για λίγες παραστάσεις στο νέο χώρο πολιτισμού της Ομάδας7, Ψιλικατζίδικο. Στο πολυσυλλεκτικό περιβάλλον της Νίκαιας, η Αντιγόνη μας είναι σαν να επιστρέφει σπίτι της, αφού εκεί έκανε τα πρώτα της βήματα, στις πρόβες.

Πρόκειται για ένα ψιλικατζίδικο που άνοιξε για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’70 στην προσφυγική γειτονιά στα σύνορα της Νίκαιας με τον Κορυδαλλό. Επιβίωσε από την επέλαση των μεγάλων σούπερ μάρκετ, μένοντας ανοικτό από τις επτά το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα. Κλειστό σχεδόν μία δεκαετία, θύμα της κρίσης. Ένας τόπος πολύ κοντά στην Ακρόπολη, το λιμάνι, τη θάλασσα, τους βασικούς οδικούς κόμβους, τις φυλακές του Κορυδαλλού, που όμως δεν ανήκει πουθενά. Η ανακαίνιση του χώρου, έχει ως στόχο να το καταστήσει και πάλι έναν τόπο ιστοριών και εικόνων, με πυρήνα δράσεις καλλιτεχνικής έκφρασης και ελεύθερης δημιουργίας. Να ξαναγεμίσει η αυλή του με ανθρώπους και συζητήσεις. Το «Ψιλικατζίδικο» φέρει στοιχεία από την ιστορία του αλλά αλλάζει η χρήση του. Είναι πλέον ένα εργαστήρι θεάτρου και πολυμέσων, με στόχο να αποτελέσει το κέντρο ξανά της γειτονιάς όπως ήταν κάποτε το ψιλικατζίδικο. Στον χώρο του στεγάζει ομάδες, εκθέσεις, σεμινάρια, παραστάσεις και εργαστήρια.

hdr

Πείτε μας λίγα λόγια για την εμπειρία της παρουσίασης στο Κάιρο.

Ο συγχρωτισμός με αυτό που συμβαίνει με τις παραστατικές τέχνες εκτός συνόρων, λειτουργεί κυρίως «εκπαιδευτικά» για εμάς. Μας δίνει κίνητρα να συνεχίσουμε την πορεία μας, κουράγιο και έμπνευση.

Η επαφή της ομάδας με τη διεθνή σκηνή είναι από τα βασικά ζητούμενα, από τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας της. Δυστυχώς οι οικονομικές δυσκολίες αποτελούν τεράστιο και πολλές φορές αξεπέραστο εμπόδιο. Κυρίως όταν στην περίπτωση της χώρας μας δεν αποτελεί η εξωστρέφεια της σύγχρονης ελληνικής πολιτιστικής παρουσίας καμιά προτεραιότητα σε επίπεδο πολιτισμικής πολιτικής.

Είναι η δεύτερη φορά που η Ομάδα7είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει δουλειά της στο Διεθνές Φεστιβάλ Πειραματικού Θεάτρου του Καΐρου. Η πρώτη φορά ήταν στο μη διαγωνιστικό τμήμα, με την παραγωγή μας «Από την Αρχή…» το 2010. Μάλιστα είχε κάνει πρεμιέρα στο φεστιβάλ. Η αίσθηση που έχω εγώ αλλά και οι δύο θίασοι, είναι μόνο θετική. Η μακρόχρονη προσπάθεια που καθιέρωσε τελικά ένα φεστιβάλ πειραματικού θεάτρου στο Κάιρο, είναι από μόνη της μια εξαιρετικής σημασίας καλλιτεχνική επιλογή της πολιτιστικής πολιτικής της Αιγύπτου και μακάρι να ενέπνεε και την Ελλάδα στο να επενδύσει στον πολιτισμό. Η ευγένεια, ο σεβασμός και η εξαιρετική φιλοξενία από το φεστιβάλ, είναι και θα είναι για μας πολύτιμη εμπειρία και δεσμός με τη χώρα, τους ανθρώπους και τους καλλιτέχνες που γνωρίσαμε.    

Επόμενα θεατρικά σχέδια;

Η βασική μας προτεραιότητα αυτή την περίοδο, είναι η έρευνα, ο εντοπισμός και η κατάθεση προτάσεων σε Φεστιβάλ του εξωτερικού για την Αντιγόνη.

Ήδη έχουμε ξεκινήσει την προετοιμασία για την επόμενη παραγωγή της Ομάδας7 που ελπίζουμε να παρουσιαστεί τον χειμώνα, αν όλα πάνε καλά.

Τέλος το «Ψιλικατζίδικο», ο χώρος της Ομάδας επιθυμούμε να γίνει σπίτι και χώρος έκφρασης σε όσο το δυνατό περισσότερους και διαφορετικούς καλλιτέχνες και ομάδες, να αποτελέσει ένα καλλιτεχνικό πυρήνα.

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ