Αποχαιρετισμός στον Δημήτρη Μαρωνίτη από το Εθνικό Θέατρο

υκτυ

 

Ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα της προσωπικής μου ζωής των τελευταίων ετών υπήρξε η γνωριμία μου με τον Δημήτρη Μαρωνίτη.  Αφορμή στάθηκε η παράσταση της  «Ιλιάδας», που σκηνοθέτησα το 2013,  σε δική του μετάφραση.  Εκεί ξεκίνησε και το δώρο της ανεκτίμητης φιλίας του που κράτησε  έως και σήμερα-μέρα του θανάτου του. 

Πενθώ και θα πενθώ ατελείωτα,  μαζί με πολλούς άλλους συνεργάτες μου από τον κόσμο του θεάτρου και από τον κόσμο του πνεύματος, το θάνατο ενός ανθρώπου που κατάφερε να γίνει βαθιά αγαπητός,  χωρίς ποτέ να προσπαθήσει έστω και στο ελάχιστο να γίνει αρεστός.  Η βαθιά του γνώση, η εύστοχη ματιά του, η αυθεντική του σκέψη και η τρυφερή του χειρονομία στιγμάτισαν τη γνωριμία μας.

 Ο Μαρωνίτης υπήρξε γενναιόδωρος ως άνθρωπος, γέρων με νεανική ψυχή,  έτοιμος να αποδεχτεί την τόλμη όπου την συναντούσε.

Θα παραμείνει παρών στα  Ελληνικά Γράμματα. 

Θα παραμείνει παρών στη ζωή μου.

Στάθης Λιβαθινός

 

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών ο Δημήτρης Μαρωνίτης, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους και στοχαστές της εποχής μας. Ο Πρόεδρος, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου εκφράζουν την οδύνη τους για την απώλεια του σπουδαίου δασκάλου, μεταφραστή και δοκιμιογράφου, που τίμησε με την παρουσία και το έργο του τον πνευματικό κόσμο της χώρας.

Το Εθνικό Θέατρο ήταν ιδιαίτερα συνδεδεμένο με τον Δημήτρη Μαρωνίτη, καθώς τα τελευταία χρόνια παρουσίασε στις σκηνές του μεταφράσεις που έφεραν την σφραγίδα της διάνοιάς του. Δεν είναι μόνο η εμβληματική μετάφραση της «Αντιγόνης», που θα ακουστεί σε λίγες μέρες στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, αποτυπώνοντας την ουσιαστική σχέση του Μαρωνίτη με το αρχαίο κείμενο και τη θεατρική του διάσταση. Είναι, επίσης, οι πρόσφατες αναγνώσεις της «Ιλιάδας» και της «Οδύσσειας», όπου ζωντάνεψαν οι μοναδικές σε εγκυρότητα, έμπνευση και ποιότητα μεταφράσεις του, οι οποίες υπήρξαν για τον εκλιπόντα έργο ζωής πάνω στα 2 κορυφαία ομηρικά έπη. Είναι τέλος και η συμμετοχή του ως Παιδαγωγού στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, που παρουσιάστηκε το 1998 στην Επίδαυρο, σε έναν ρόλο όπου το όριο ανάμεσα στην υπόκριση και την πραγματικότητα ήταν συνειδητά ρευστό.
Το Εθνικό Θέατρο εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του.

Λίγα λόγια για τον Δημήτρη Μαρωνίτη

Ο Δημήτρης Μαρωνίτης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο Πειραματικό Σχολείο της πόλης και συνέχισε σπουδάζοντας στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.

Εν συνεχεία, συμπλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στη Δυτική Γερμανία με υποτροφία από το ίδρυμα «Humboldt Stiftung», δίπλα στον γνωστό ελληνιστή Walter Marg. Το 1962 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο όπου και δίδαξε Αρχαία Ελληνικά από το 1963 έως το 1968 ως εντεταλμένος υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή.

Κατά τη διάρκεια της επταετίας η δράση του ενοχλούσε το καθεστώς με συνέπεια να βρίσκεται συχνά έγκλειστος στα κρατητήρια της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας. Οι 8 μήνες του εγκλεισμού του από τις αρχές του 1973 μέχρι τη γενική αμνήστευση άφησαν το σημάδι τους στη «Μαύρη γαλήνη», ένα κείμενο που γράφτηκε στο κελί, σε φθαρμένες χαρτοπετσέτες. Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 1973 στο 8ο και τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Η Συνέχεια», και πρόσφατα, το 2007, από τις εκδόσεις Το Ροδακιό.

Μετά την χούντα επανήλθε και παρέμεινε καθηγητής από 1975 έως το 1996. Επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας, Κύπρου και των ΗΠΑ. Από το 1994 έως το 2001 ήταν πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Υπήρξε επίσης συντονιστής του προγράμματος «Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση», στο πλαίσιο του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας.

Εκτός όμως από Πανεπιστημιακός Δάσκαλος ο Δ. Ν. Μαρωνίτης υπήρξε και πολυγραφότατος σαν αρθρογράφος: από το Φεβρουάριο του 1971 που δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜΑ το πρώτο του άρθρο με τίτλο «Σημείο αναφοράς» δεν σταμάτησε να δημοσιεύει ανελλιπώς άρθρα. Το 1970 συμμετείχε με το κείμενο «Υπεροψία και μέθη» (Ο ποιητής και η ιστορία) που είναι μια φιλολογική μελέτη για το ποίημα «Δαρείος» του Καβάφη, στο τόμο «Δεκαοχτώ κείμενα».
Έγραψε βιβλία, μονογραφίες, και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, που, εν μέρει ή εν όλω, μετέφρασε. Προέχουν φυσικά οι συντελεσμένες μεταφράσεις της «Οδύσσειας» και της «Ιλιάδας».

Ασχολήθηκε επίσης με αρκετούς νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους. Εξέδωσε μελετήματα για τον Γεώργιο Σεφέρη, τον Τίτο Πατρίκιο, τον Γιάννη Ρίτσο, τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Τάκη Σινόπουλο και τον Μίλτο Σαχτούρη. Από τις προηγούμενες γενιές είχε εκδώσει μελετήματα για τον Διονύσιο Σολωμό και τον Κ.Π. Καβάφη. Από τις νεώτερες γενιές είχε ασχοληθεί με τον Γιώργο Χειμωνά.

Το 2014 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα το βιβλίο του «Έπος και δράμα. Από το χθες στο αύριο».

Είχε διατελέσει καλλιτεχνικός διευθυντής του Κ.Θ.Β.Ε, από τις 3 Νοεμβρίου 1989 έως τις 12 Σεπτεμβρίου 1990.