Εντυπώσεις από τη συνέντευξη τύπου για την παράσταση "Προμηθέας Δεσμώτης" σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη

Επιμέλια από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή 

Θεατρολόγος

Ο Άρης Μπινιάρης ανεβάζει τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου και οργάνωσε την Πέμπτη 12 Ιουνίου μια ανοιχτή πρόβα στην Ελληνογερμανική αγωγή στην Παλλήνη, καλώντας τους πολιτιστικούς συντάκτες. Με την ομάδα του παρουσίασαν την σκηνή της Ιούς και ένα χορικό λίγο πριν από αυτή την σκηνή.

Είναι κομβικό το άνοιγμα αυτό της τέχνης στον κόσμο και έρχεται να συμπυκνώσει την αγωνία όλων μας.

Η παράσταση αυτή είναι μια μεγάλη παραγωγή. Πρόκειται για μια συμπαραγωγή του Θεάτρου Πορεία και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κρήτης. Από το Πορεία παρευρισκόταν ο Δημήτρης Τάρλοου και μίλησε για την αξιόλογη αυτή παράσταση και την απόφαση του Πορεία να συμμετέχει στην παραγωγή και από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κρήτης η διευθύντριά του Έφη Θεοδώρου είπε ότι το θέατρο της περιφέρειας είναι σε θέση να συμβάλλει στην πολιτιστική αποκέντρωση και την προβολή του πολιτισμού.

 

Μας παρουσίασαν ένα χορικό πριν τη σκηνή της Ιούς και την σκηνή της Ιούς, με κομμάτια από σκηνικά και κοστούμια.

Έγινε ζέσταμα του Χορού σε τραγούδι και κίνηση και μετά ξεκίνησε η μαγεία. Ένα απόσπασμα που αποκάλυψε πολλή δουλειά που είχε προηγηθεί και μεγάλη έρευνα.

Η Ιώ βασανίζεται γιατί την πόθησε ο Δίας. Ο Χορός ολοφύρεται. Ο Χορός βλέποντας το μαρτύριό της τρομάζει, ενώ εκείνη θρηνεί και ο θρήνος της ενορχηστρώνεται από το κοντραμπάσο επί σκηνής. Η φωνή της κλάμα και ανάσα λυγμού.

Ο Προμηθέας καθηλωμένος πάνω στον βράχο δίνει οδηγίες. Είναι δεμένος σα να υπαινίσσεται ένα τιμωρητικό μεσαιωνικό βασανιστήριο. Η κίνησή και του Προμηθέα και της Ιούς είναι ζωώδης. Στην τραγωδία αυτή κανείς δεν είναι θνητός. Η Ιώ είναι η κόρη του βασιλιά του Άργους Ίναχου, που την ερωτεύτηκε ο Δίας και τώρα, μεταμορφωμένη σε αγελάδα, περιπλανιέται ασταμάτητα, κυνηγημένη απ᾽τον οἶστρον (τη μύγα) που τιμωρητικά της έστειλε η Ήρα. Είναι και οι δυο σε μια τρέλα εκείνη αναρωτιέται γιατί να μην ριχτεί στα βράχια να σωθεί και ο Προμηθέας με μια κίνηση στατική την ενημερώνει ότι το μαρτύριό της θα τελειώσει μόλις χάσει την εξουσία του ο Δίας και εκείνον θα τον λύσει από τα δεσμά του ο δέκατος τρίτος απόγονός της.

Η σύγκρουση είναι προσωπική και κοινωνική, συμπαντική θα λέγαμε. Είδαμε έναν μικρό υπαινιγμό της παράστασης, όμως παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον η προσέγγιση του Άρη Μπινιάρη και η εσωτερική αναζήτηση των συντελεστών για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο μύθος αυτός του Προμηθέα, όπως αναφέρθηκε στην συζήτηση και με τους άλλους συντάκτες φτάνει στο μέλλον.

Ο Άρης Μπινιάρης έμεινε πάνω στη ρήση της Ιούς « ο Δίας με αποκτήνωσε γιατί με πόθησε». Η εξαιρετική μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα βοήθησε στον προσωπικό αυτόν συντονισμό. Ποιοι είναι αυτοί που μπαίνουν στη θέση της Ιούς και ποιοι ηγεμόνες μεταμορφώνουν το περιβάλλον και τους ανθρώπους για να πετύχουν τα σχέδιά τους; Είναι βέβαια και ένας εσωτερικός αγώνας. Ποιο κομμάτι μέσα στον καθένα είναι ικανό να μεταμορφώσει τον εαυτό του, για να ικανοποιήσει μια ανομολόγητη επιθυμία. Υπάρχει ένας φαύλος κύκλος, που τέμνει το προσωπικό με το κοινωνικό. Όπως ανέφερε ο σκηνοθέτης «από την αρχή η παράσταση θα μπορέσει να χορδίσει και να κουρδίσει το κοινό.» Από όσο παρακολουθήσαμε το πετυχαίνει πλήρως. Η μουσική δεν είναι υπόκρουση, είναι δραματουργία. Έτσι δούλεψαν με τον Φώτη Σιώτα για να μπορέσουν να μεταφέρουν τον μύθο με την ενεργή συνδρομή της μουσικής. Στο λίγο που είδαμε ο θυμός κα ο λυγμός της Ιούς με τη συνοδεία του κοντραμπάσο, δημιούργησε ένα οργισμένο μοιρολόι. Έτσι στην μεταφορά του μύθου είναι φανερό ότι η μουσική παίζει καίριο ρόλο, μπαίνει ο θεατής και μοιράζεται αμέσως την αγωνία του ήρωα.

Το έργο αυτό έχει μια φαινομενική στατικότητα. Ο Προμηθέας καθηλωμένος στο βράχο υποφέρει και αυτό διαχέεται σε όλο το θέατρο μέσα από τις αναπνοές των ηθοποιών και τις διακυμάνσεις του ήχου. Όλη αυτή η στάση κάθε άλλο παρά στατική είναι. Η στατιικότητα του Προμηθέα βράζει από μέσα. Όπως είπε ο Γιάννης Στάνκογλου αυτή η στατικότητα δίνει την ευκαιρία να μεταφέρεις το λόγο. Είναι σαν ένα όνειρο μέσα στο όνειρο. Σαν να προσπαθείς να βγεις από μια αγωνία που δεν έχει τελειωμό. Εδώ τίθεται το ερώτημα μήπως όλα αυτά είναι ένας εφιάλτης του Προμηθέα;»

Μιλώντας με τον Δαυίδ Μαλτέζε, που έχει τον ρόλο του Ηφαίστου, προσπάθησε να βρει την εσωτερική του αλήθεια για να προσεγγίσει τον ρόλο αυτό που εκτελεί την διαταγή του θεού, δένοντας έναν ήρωα σαν τον Προμηθέα.

Η Ηρώ Μπέζου στο ρόλο της Ιούς, ήταν απλά συγκλονιστική, σπαραχτική.

Η ροή της ενέργειας είναι συνεχής και βέβαια η ομαδική σύμπραξη του χορού με την Ιώ εντυπωσιακή. Ο Χορός είναι ένα σώμα. Η κίνηση που δίδαξε η Εύη Οικονόμου δημιούργησε ένα κορμί που απαρτίζεται από τις Ωκεανίδες, κόρες αριστοκρατικής καταγωγής, οι οποίες εν τέλει ταυτίζονται με τον Προμηθέα αφουγκράζονται πλήρως τον πόνο του. Ο Χορός δηλώνει αυτή την συλλογικότητα, την σύμπνοια που είναι απαραίτητη για να μετακινηθούμε συλλογικά από αυτή την κατάσταση βολής στην οποία βρισκόμαστε. Όλο αυτό μπορεί να σχετίζεται με την πανδημία, με τον εγκλεισμό, από τον οποίο για να απεμπλακούμε θα πρέπει όλοι μαζί να αναλάβουμε ευθύνη και δράση.

Αναμένουμε με ανυπομονησία την παράσταση για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα.

Πληροφορίες για την παράσταση εδώ