Από την θεατρολόγο Μαρινέλλα Φρουζάκη
Τι συμβολίζει για μένα ο χαρτοπόλεμος
«Ο «χαρτοπόλεμος» είναι μια παιδική εμμονή. Διασκέδαση, αναμεμειγμένη με φόβο και μελαγχολία. Συμβολίζει για μένα τη στιγμή εκείνη που τα παιδικά παιχνίδια σοβαρεύουν και γίνονται απαιτήσεις, ευθύνες, ενοχές. Ψεύτικος πόλεμος από χαρτί, που μπαίνει στο στόμα και τον φτύνεις γελώντας…Τα πολύχρωμα κομματάκια που σκόρπιζαν στον αέρα, τώρα είναι τα όνειρα, οι στόχοι και ο χρόνος, που δεν έχουν διάλειμμα για παιχνίδι πια. Είναι οι χάρτινες, ψεύτικες, πρόχειρες φιγούρες του εαυτού μας και των γύρω μας που εντυπωσιάζουν «χορεύοντας» για μια στιγμή στην αιωνιότητα κι ύστερα μένουν σε γωνιές πίσω από τον καναπέ για πάντα ή μέχρι κάποιος να τις σκουπίσει.» (Φοίβος Ριμένας)
Λίγα λόγια για το έργο
Στο μικροαστικό σκηνικό μιας υποθηκευμένης μονοκατοικίας που σε λίγους μήνες περνάει στα χέρια των τραπεζών, τρία αδέλφια – και η κοπέλα του ενός - διαπραγματεύονται την επόμενη τους μέρα στο όριο της επιβίωσης, εξαντλημένα, πριν προλάβουν καλά – καλά να προσπαθήσουν για μια καλύτερη τύχη. Η απόγνωση του δυσοίωνου μέλλοντος που πυροδοτεί φυσικά η απώλεια της πατρικής εστίας βάζει σε λειτουργία ένα φοβερό μηχανισμό ενοχών, μυστικών κι εγκληματικών χειρισμών.
Μέσα από έναν ξέπνοο, κοφτό και καθημερινό λόγο που αποδίδει την κατάσταση της εγχώριας νεύρωσης, το έργο συστήνεται αρχικά σαν κοινωνική σάτιρα για να φλερτάρει στην εξέλιξη του με το είδος της μαύρης κωμωδίας, του θρίλερ και της σύγχρονης τραγωδίας.
Η παράσταση
Μέρες προσπαθούσα να βάλω τις σκέψεις σε τάξη προκειμένου να βγει αυτό το κείμενο. Ωστόσο, έπρεπε να το δω για δεύτερη φορά για να καταλήξω κάπου. Το σίγουρο είναι πως πρόκειται για άλλη μια παράσταση, όπως ο «Άγριος σπόρος» ο «Εθνικός Ελληνορώσων» και τα «170 τετραγωνικά - Moonwalk» που θα με συντροφεύουν για καιρό… δεν είναι τυχαίο που και τα 4 αυτά έργα είναι βαθειά ελληνικά, και εμπλέκονται κάποιοι κοινοί συντελεστές (Θάνος Αλεξίου, Στάθης Σταμουλακάτος, Γιώργος Παλουμπής, Γιωργής Τσουρής, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος)
Το κείμενο του Βαγγέλη Ρωμνιού, αλλά και η δραματουργική επεξεργασία του Γιωργή Τσουρή, μας χάρισαν ένα αψεγάδιαστο διαμάντι, ένα κομψοτέχνημα που σου στερεί την ανάσα για σχεδόν 2 ώρες, αλλά σου χαρίζει συνάμα συντροφιά για μια ζωή… Ο Βαγγέλης Ρωμνιός, συγγραφέας και πρωταγωνιστής του έργου, μας άφησε δυστυχώς πολύ νωρίς, σε ηλικία μόλις 36 ετών, τον Φεβρουάριο του 2018. Ωστόσο, άφησε μια πλούσια και συνάμα «βαριά» κληρονομιά μέσα από το έργο του, ένα σημαντικό κομμάτι του οποίου αποτελεί ο Χαρτοπόλεμος, και τον δύσκολο μετά την απουσία ρόλο του επωμίστηκε επάξια ο Θάνος Αλεξίου.
Η σκηνοθεσία του Γιώργου Παλουμπή, με έναν καταιγιστικό ρυθμό που σε καθηλώνει, μέσα από ελεγμένες κορυφώσεις και αποκλιμακώσεις, σε συνδυασμό με τα σκηνικά της Κωνσταντίνας Μαρδίκη, δημιουργούν με χειρουργική ακρίβεια την ασφυκτική ατμόσφαιρα ενός αστικού διαμερίσματος, με μικρές ανάσες κινουμένων σχεδίων μέσα από τα βίντεο του Γιωργή Τσουρή σε καίριες στιγμές του έργου, αποφορτίζοντας την σκηνική ένταση, ανασύροντας μνήμες και εικόνες παιδικής ξεγνοιασιάς μιας εποχής αλλοτινής, πλούσια σε συναισθήματα κατ’ εμέ.
Οι φωτιστικές επιλογές της Σεμίνας Παπαλεξανδροπούλου, σε συνδυασμό με τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα, και το μακιγιάζ της Άρτεμις Βαλτζατζή, δημιούργησαν ένα εξαιρετικά αρμονικό ενιαίο σύνολο.
Οι ερμηνείες ήταν στο σύνολό τους καθηλωτικές. Κωμικά στοιχεία άρτια δοσμένα σε μια ατμόσφαιρα άλλοτε θρίλερ κι άλλοτε συμπυκνωμένου δράματος, μια γροθιά στο στομάχι της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας.
Ο Γιωργής Τσουρής ενσαρκώνει τον Γιάννη, το μεσαίο αδερφό που έχει αυτοχριστεί ανεπιτυχώς το στήριγμα της οικογένειας. Με λαμπρό υποκριτικό σθένος και εξαιρετικά εύστοχα, σκιαγραφεί έναν χαρακτήρα που ακροβατεί μεταξύ οργής, παράνοιας και απελπισίας.
Ο Θάνος Αλεξίου υποδύεται τον Στέφανο, τον καταθλιπτικό, καταρρακωμένο, μεγάλο αδερφό της οικογένειας που κρατά καλά κρυμμένα τα οικογενειακά μυστικά, συντροφιά με τα χάπια και τις παθογένειές του, απέδωσε τα μέγιστα στις εξάρσεις και τις υφέσεις του ρόλου του, με ένα τεραστίων υποκριτικών διαστάσεων «ξέσπασμα» προς το πρόσωπο της Μαρίας που σου κόβει την ανάσα.
Ο Παύλος Πιέρρος αποτυπώνει με ενθουσιασμό, ορμή και πάθος τον Βασίλη, τον μικρότερο της οικογένειας με μια καίρια και πυκνή απόδοση του σύγχρονου ελληνικού χαρακτήρα, που οδηγείται (ή μήπως τελικά επιλέγει) σε ένα τραγικό φινάλε.
Ο Φοίβος Ριμένας προσθέτει έναν μοναδικό ιλαροτραγικό χαρακτήρα, στα όρια του σουρεαλισμού, χαρίζοντάς μας μια νότα θεάτρου του παραλόγου, ως πωλητής κατσαρολικών που εισβάλει απρόσκλητος στην υπάρχουσα οικογένεια. Η άφιξη του Ηλία αρχικά θα δημιουργήσει μια συναισθηματική ανάπαυλα, καθώς παρουσιάζεται σαν δευτεραγωνιστής, για να μετατραπεί ωστόσο γοργά σε πομπό και δέκτη τρομερών υποκριτικά συμβάντων.
Η Βάλια Παπακωνσταντίνου ιδιαίτερα εύστοχη και με εξαιρετικό έλεγχο εκφραστικών μέσων, κρατάει την ισορροπία των τριών υπολοίπων μελών της οικογενείας, μέσα από γκρίνια, θυμό αλλά συνάμα και «κρυφή» φροντίδα.
Σημείωμα σκηνοθέτη
«Γιατί ο τίτλος Χαρτοπόλεμος;
Γιατί είναι ένα φτηνό, ευτελές υλικό σκορπισμένο στον αέρα. Μοιάζει με τις σκόρπιες αξίες της εποχής, με όνειρα και ευσεβείς πόθους χωρίς βάρος που φεύγουν χωρίς να πραγματωθούν, με μια γενιά (των σημερινών νέων ανθρώπων – γύρω στα 30) που δεν έχει ούτε κατεύθυνση, ούτε στόχο και χάνεται». (Γιώργος Παλουμπής)
Τι συμβολίζει για μένα ο χαρτοπόλεμος (Βαγγέλης Ρωμνιός)
«Χαρτοπόλεμος είναι μια γενιά σκορπισμένη στον αέρα, χωρίς ρίζες στη γη, χωρίς ταυτότητα, χωρίς προορισμό. Χαρτοπόλεμος είναι ένα θρίλερ με ένα κρυμμένο μυστικό που όταν αποκαλυφθεί θα γίνει έκρηξη. Χαρτοπόλεμος είναι μια κωμωδία που όταν τη βλέπεις γελάς πολύ γιατί παίζει με την αλήθεια σου. Χαρτοπόλεμος είναι ένα επικίνδυνο σύμπαν επί σκηνής που ζει και αναπνέει την ώρα της παράστασης. Χαρτοπόλεμος είναι μια σύμπραξη επαγγελματιών που μοιάζει με φοβερή παρέα. Χαρτοπόλεμος είναι ένα ταξίδι που συνεχίζεται.»
Από το πρόγραμμα της παράστασης
Στο τρύπιο τζάμι φυσάει μια μικρή, μικρούλα, τόση δα, ασήμαντη γιορτή
Ατέλειωτη κι αυτή όπως τα λάθη που την ξέχασαν εκεί (…)
Κι ένας μικρούλης χαρτοπόλεμος με βλέμμα στο κενό μόνο σωπαίνει
Φοβάται πως δεν τέλειωσε ο πόλεμος και τρέμει
Θυμάται τόσες ομορφιές και χρόνια περασμένα
Μαζεύει τα χαρτάκια του και στέκει απελπισμένα
Βαγγέλης Ρωμνιός
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
