Τρέμω

Ένα αινιγματικό θεατρικό έργο το οποίο ξετυλίγει ατμοσφαιρικά «μια ιστορία αγάπης που τρεμοπαίζει υπό το φως του φεγγαριού», με φόντο την αέναη σύγκρουση ανάμεσα στο καλό και το κακό, μέσα σε ένα σύμπαν μοναδικό, όπου το θέατρο γίνεται βαθιά προσωπική αλλά ταυτόχρονα και συλλογική εμπειρία.

Η σκηνή μεταμορφώνεται σε έναν ιδιόμορφο, σαγηνευτικό χώρο με αύρα καμπαρέ,

έναν τόπο όπου το κοινό γίνεται μάρτυρας ενός σκοτεινού σόου που ακροβατεί ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, τον ρεαλισμό και το μεταφυσικό, τη βία και την τρυφερότητα.

Σκληρές εικόνες που αιφνιδιάζουν, τραγούδια που αναδύονται σαν προσωπικές εξομολογήσεις, μουσικές που διαπερνούν το σκοτάδι, φωτισμοί που υποβάλλουν και πυκνώνουν την ατμόσφαιρα: όλα συνθέτουν ένα παράδοξο και ιδιαίτερο «νυχτερινό σύμπαν» φτιαγμένο από δίπολα αντιθέσεων, ψευδαισθήσεων, θραύσματα ονείρων και ποιητικές αναλαμπές, ένα θεατρικό σύμπαν όπου η καθημερινότητα αποκτά μυστηριακή ένταση και μας καλεί να αφεθούμε στη σαγήνη του άγνωστου.

«Ψευδαισθήσεις ψέματα ονειροπολήσεις κρατήστε τα πάντα μην πετάτε τίποτα.

Θα σας πω κυρίες και κύριοι, πως οι ψευδαισθήσεις σας είναι ίσως το πιο όμορφο πράγμα από όλα..»

 Λίγα λόγια για το έργο

Ένας παρουσιαστής εμφανίζεται στη μισοσκότεινη σκηνή και υπόσχεται στους θεατές μια ιδιαίτερη βραδιά, στο τέλος της οποίας ο ίδιος θα πεθάνει μπροστά στα μάτια τους. Από εκείνη τη στιγμή ένας παράδοξος κόσμος ξετυλίγεται μέσω διαδοχικών σκηνών, παρουσιάζοντάς μας οικεία αλλά και παράξενα πρόσωπα. Ο ρεαλισμός συναντά το μεταφυσικό σε μια κινηματογραφική αφήγηση, με την οποία ο συγγραφέας επιχειρεί να συναντήσει την πραγματικότητα μέσω της μυθοπλασίας.

Για τον Ζοέλ Πομμερά η πραγματικότητα δεν είναι κάτι σταθερό αλλά μια δημιουργική διαδικασία, κατά την οποία ο καθένας προσπαθεί να κατανοήσει τον εαυτό του και τη ζωή του. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στο κεντρικό πρόσωπο του έργου, στον παρουσιαστή, που κάνει ένα ταξίδι αυτογνωσίας με στόχο την από-ιδανικοποίηση του εαυτού του. Εκεί εκτυλίσσεται ένα θέαμα τρόμου, όπου ένας βίαιος κόσμος γεμάτος εικόνες ξεπροβάλει μέσα από ένα σκοτεινό σόου, που θυμίζει καμπαρέ, με σουρεαλιστικά στοιχεία, μουσικές, τραγούδια και υποβλητικούς φωτισμούς.

Ο Ζοέλ Πομμερά παρουσίασε με τον θίασο του, Louis Brouillard, το έργο Τρέμω (1) [Je tremble (1)] το 2007 και το καλοκαίρι του 2008 το παρουσίασε για δεύτερη φορά μαζί με το Τρέμω (2)[Je tremble (2)], σαν δύο επεισόδια. Το θέατρό του χαρακτηρίζεται ως μεταδραματικό, καθώς η διαδικασία της γραφής επιτελείται παράλληλα με τις πρόβες, δηλαδή διαμορφώνεται με βάση αυτό που συμβαίνει στη σκηνή. Τα κείμενά του επανεγγράφονται όσες φορές χρειαστεί, μέχρι να αποδώσουν την αυθεντικότητα και την αλήθεια που ο ίδιος επιζητά μέσα από τη γραφή του. Το Τρέμω (1) και Τρέμω (2) ανεβαίνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα ενώ ο συγγραφέας παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη σκηνή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.

Σκηνοθετικό σημείωμα

Εμπνεόμενος από την αγάπη του για την ίδια την θεατρική τέχνη, ο Ζοέλ Πομμερά μας μεταφέρει σε ένα ιδιότυπο freak show, όπου δείγματα της ανθρωπότητας θέτονται αντιμέτωπα με την τραυματική τους φύση. Υπό την καθοδήγηση ενός παρουσιαστή, αυτά τα πλάσματα στέκονται απέναντί μας, εκφράζοντας τις πιο μύχιες σκέψεις μας, αμφισβητώντας την αναγκαιότητα της περάτωσης της επιβίωσής μας και φωτίζοντας το κυρίαρχο πρόβλημα της σύγχρονης ανθρωπότητας: την ανικανότητά μας να αγαπήσουμε.

Επηρεασμένος από το έργο του Γάλλου φιλοσόφου Φρανσουά Φλαώ, ο Πομμερά εξερευνεί τα όρια μεταξύ της κοινωνικής συμβίωσης και της κοινωνικής απομόνωσης, εκθέτοντας αφιλτράριστα στο κοινό, ήδη από το 2007, την ψευδαίσθηση της ατομικής ελευθερίας που διαφημίζει το σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα.

Πλάσματα βγαλμένα από πίνακες του Francis Bacon κραυγάζουν αντικρύζοντας τον δρόμο που διαβαίνει περήφανη η ανθρωπότητα, προσπαθώντας να μας προφυλάξουν από αυτό που σιγά σιγά μεταμορφωνόμαστε, ένα πλήθος από μοναξιές. Η υπερηφάνεια του ορθολογισμού του 21^ου αιώνα, σκοτώνοντας κάθε μεταφυσικό στοιχείο της ασυνείδητης κληρονομιάς μας, οδηγεί το σύγχρονο άτομο να αυτοτιμωρείται στο όνομα της «ελευθερίας» και να απομονώνεται ολοένα και περισσότερο από το κοινωνικό σύνολο. Η πραγματιστική μας σκέψη, θυσιάζοντας την διαχρονική συμβολική μας φαντασία στο βωμό της «επιτυχίας», μας οδηγεί να μεταμορφωθούμε σε σκληρές και αποτελεσματικές μηχανές παραγωγής, ξεχνώντας πως είμαστε φτιαγμένοι από το υλικό που φτιάχνονται τα όνειρα.

Οι χαρακτήρες που εξερευνήσαμε με αυτήν την υπέροχη ομάδα συντελεστών και συνδημιουργών, σχοινοβατούν τρεμάμενοι μια τελευταία φορά, για χάρη του κοινού, αναζητώντας μάταια αυτό για το οποίο ο Μαγιακόφσκι στο «Γράμμα στον σύντροφο Καστρόφ απ’ το Παρίσι για την ουσία της αγάπης» θα γράψει πως θέτει ξανά σε λειτουργία της καρδιάς την παγωμένη μηχανή.

Φανερά εμπνευσμένος από την ταινία του David Lynch «Οδός Μαλχόλαντ», ο Πομερά γράφει το πιο σουρεαλιστικό του έργο, καλώντας μας στο δικού του Club Silencio για να μας αφηγηθεί μια ιστορία αγάπης που τρεμοπαίζει υπό το φως του φεγγαριού. Βαθιά πολιτικός αλλά και βαθιά ποιητικός, σκιαγραφεί, μέσω του απλού και άμεσου λόγου του, φιγούρες που βρίσκονται σ’ ένα είδος κρίσης, σε μία ανησυχία για κάποια επερχόμενη καταστροφή και που μέσω αυτής της ακραίας κατάστασης μπορούμε να τους ακούσουμε να λένε αυτό που τόσο όμορφα έγραψε και ο δικός μας ποιητής Μιχάλης Γκανάς:

«Αν είναι να μιλήσει κάποιος ας πει για την αγάπη»

Άρης Κακλέας