Κοιμούνται τα ψάρια;

Μετά “Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος”, η Ζωή Ξανθοπούλου σκηνοθετεί άλλον έναν συγκλονιστικό μονόλογο. Το “Κοιμούνται τα ψάρια;” του Jens Raschke, αφού έκανε ιδιαίτερη αίσθηση, απέσπασε βραβεία και τιμητικές διακρίσεις, όπως το Mülheimer Children’s Theater Prize 2012, και μεταφράστηκε στα αγγλικά και σε πολλές ακόμα γλώσσες, ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μετάφραση της Κατερίνας Θεοδωράτου.

Στο έργο του Raschke η δεκάχρονη Γέτε αφηγείται με απλότητα και συχνές πινελιές χιούμορ - έχει πολύ χαμόγελο αυτό το έργο, άλλοτε πικρό κι άλλοτε λυτρωτικό - τη δική της απώλεια. Δεν κρύβει τίποτα, δεν φοβάται τις λέξεις, δεν φοβάται τις εικόνες. Μαζί της αντικρίζουμε κι εμείς τη φευγαλέα σκιά αυτού που μας στοιχειώνει και τελικά απρόσμενα μας λυτρώνει.

Το θέμα του έργου θα μπορούσε εύκολα να προσδιοριστεί ως “διαχείριση πένθους”, αλλά είναι πολύ περισσότερα από αυτό: είναι μια παιδική, αθώα, κλεφτή ματιά στην τραγικότητα της ανθρώπινης συνθήκης, στο άδηλο “μετά”, στην οδυνηρή συμφιλίωση με την απώλεια. Η ιστορία και η γραφή του Raschke ανοίγει έναν θεραπευτικό δρόμο για την ανακούφιση του πόνου, την ελπίδα, τη σημασία της μνήμης, αλλά και της αδελφικής αγάπης.

Σκηvoθετικό σημείωμα Ζωής Ξαvθοπούλου

Παρόλο που ο κόσμος είναι γεμάτος πόνο, είναι επίσης γεμάτος και από το ξεπέρασμά του.

Helen Keller

Το πένθος και η διαχείρισή του. Μια αναπόδραστη συνθήκη του ανθρώπου. Στο έργο του Jens Raschke, η Γέτε, είναι δέκα χρονών και, έναν χρόνο μετά το θάνατο του μικρού της αδερφού, αφηγείται ό,τι συνέβη. Στην παράστασή μας, η Γέτε, ενήλικη πια, έρχεται να μοιραστεί με το κοινό τη διαδρομή του πένθους της: το «τότε» και το «τώρα». Στήνει με τον δικό της τρόπο ένα μνημόσυνο στον αδελφό της, και, ταυτόχρονα, ανοίγει -επιτέλους- βήμα για τα επόμενα, για τη δική της ζωή. Σε πραγματικό χρόνο, μέσα σε μία ώρα, συνομιλεί με το κοινό, ρωτά κι αναρωτιέται, φιλοσοφεί, γελά, εκθέτει αλήθειες και τύψεις, πότε με χιούμορ και πότε με συγκίνηση. Κοινός τόπος ο φόβος και η αγωνία του θανάτου, η απώλεια, η ανάγκη να πιαστεί κανείς από κάπου για να επιβιώσει. Η Γέτε του σήμερα εμπεριέχει την εκδοχή του παιδιού που ήταν. Γιατί μπροστά στην απώλεια όλοι είμαστε παιδιά που παλεύουν να σταθούν σαν μεγάλοι.

Φωτογραφίες: Σπύρος Περδίου

Bοηθός σκηνοθέτη: Γιώτα Παναγή