Κριτική για την παράσταση "Άνθρωποι Χωρίς Όνομα"

Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή

Η ομάδα ΕρΜα συστάθηκε το 2020 από δημιουργούς που ενδιαφέρονται να παρουσιάσουν πρωτότυπα έργα, με στόχο την αφύπνιση της κοινωνικής συνείδησης του κοινού, για θέματα που ελάχιστα δυστυχώς έχουν απασχολήσει τον δημόσιο διάλογο. Κανονικά ένα οργανωμένο κράτος, θα έπρεπε να μεριμνά για τις ευαίσθητες ομάδες, τους ανθρώπους με βαριές, ανίατες ασθένειες ή ανθρώπους που έχουν υποστεί βαρείς τραυματισμούς.

Το έργο, γραμμένο από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας Ερμιόνη Πολιτίδου και Μαρία Στεφανίδου, θα παρουσιαστεί σε δραματουργική επεξεργασία της Κάτιας Παπαϊωάννου, σκηνοθεσία Ερμιόνης Πολιτίδου, σκηνογραφία και ενδυματολογία του Δημήτρη Μεντέ και του Δημήτρη Στογιάννου, κινησιολογία της Μαγδαλίνας Πανδρακλάκη και πρωτότυπη μουσική σύνθεση της Κική Κέρζελη, με τους ηθοποιούς Μαρία Στεφανίδου και Τάσο Χρυσόπουλο.

Το "Άνθρωποι χωρίς όνομα" είναι μια θεατρική παράσταση, θα λέγαμε κοινωνικής ευαισθητοποίησης από την Ομάδα ΈρΜα που θα παρουσιάζεται κάθε Τρίτη και Τετάρτη μέχρι τις 26 Ιανουαρίου και είναι αφιερωμένη στους ανθρώπους εκείνους που φροντίζουν ασθενείς - μέλη της οικογένειας, αγαπημένους, φίλους - με χρόνια νοσήματα. Θίγει την έλλειψη της ανακουφιστικής φροντίδας στη χώρα μας και μας προσκαλεί να αναλογιστούμε την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ένας άνθρωπος σε «δύσκολη» κατάσταση υγείας και να διαπιστώσουμε πόσο ανυπεράσπιστος είναι από ένα κράτος, μια κοινωνία, που ενώ θα έπρεπε να του παρέχει την κατάλληλη στήριξη και υποδομή, να τον συνδράμει, ώστε και εκείνος να διάγει τον βίο του με αξιοπρέπεια, δεν το κάνει. Από την άλλη, οι υποστηρικτές, οι φροντιστές αυτών των ανθρώπων κάνοντας αυτή τη «δουλειά», που δεν είναι ακριβώς δουλειά, περνούν δύσκολες στιγμές και καλούνται να αρνηθούν τη δική τους ζωή, την εργασία τους και τελικά να μην κρατήσουν τίποτα για τους εαυτούς τους. Δεν μπορούν όλοι οι άνθρωποι να το κάνουν αυτό, να δείξουν τέτοιο σθένος ψυχής και μια τέτοια αυταπάρνηση, που βέβαια ηθικά τους εξυψώνει, όμως ρεαλιστικά, κοινωνικά τους ακυρώνει. Η ασθένεια του ανθρώπου που φροντίζουν ακόμα και αν δεν είναι μεταδοτική τρυπώνει στη ψυχή τους, τους στοιχειώνει, ο ρυθμός του, πολλές φορές τους εκνευρίζει, αντιδρούν άσχημα και μετά το μετανιώνουν.

Ένας αιφνίδιος επιθετικός καρκίνος, αναγκάζει τη Φ. (Μαρία Στεφανίδου) να αναλάβει τη φροντίδα του συντρόφου της Χ. (Τάσος Χρυσόπουλος). Η επιθυμία της να του εξασφαλίσει μία αξιοπρεπή καθημερινότητα, για το υπόλοιπο της ζωής του, την οδηγεί στο να αφιερωθεί στην περίθαλψή του. Στην προσπάθειά της να διαχειριστεί αυτή τη δύσκολη συνθήκη αναζητά απαντήσεις μέσα από αντίστοιχες ιστορίες άλλων φροντιστών. Έτσι, εκτυλίσσονται διαδοχικά έξι ιστορίες, που αποκαλύπτουν διαφορετικές οπτικές του ίδιου προβλήματος. Αλλιώτικες δυσκολίες, ανόμοιες συνθήκες, αλλά και με τόσα κοινά σημεία. Οι φροντιστές, μπαίνουν μαζί με τους ασθενείς σε έναν αγώνα δρόμου για να κερδίσουν τη μάχη με τον καρκίνο, το Αλτσχάιμερ και την Πολλαπλή Σκλήρυνση. Επίσης αναφορά γίνεται και στον παιδικό καρκίνο από τη θέση των γονέων. Ο θεατής, σαν να παρακολουθεί λαθραία μικρές καθημερινές στιγμές των ηρώων αυτών, που συγκινούν και πολλές φορές ταυτίζεται με κάποιες από αυτές αφού οι περισσότεροι έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν παρόμοιες καταστάσεις.

Τα σκηνικά του Δημήτρη Μεντέ και του Δημήτρη Στογιάννου απέριττα, κάποιοι κύβοι που ο ηθοποιοί μετατόπιζαν σε κάθε αλλαγή σκηνικού για μια νέα ιστορία. Έτσι απλά και κάθε φορά μια παρόμοια αδιέξοδη κατάσταση και οι δυο ηθοποιοί με ευαισθησία και ωραία κίνηση απέδιδαν την προσπάθεια του ανθρώπου να γαντζωθεί από τη ζωή. Πότε εκείνος (Τάσος Χρυσόπουλος )να σέρνει καταπονημένος τα βήματά του ή να κουνά τα χέρια του βαριά σε ένα τάβλι και πότε εκείνη (Μαρία Στεφανίδου) να καταθλίβεται, να νευριάζει, να προσπαθεί να ανταποκριθεί στις δύσκολες απαιτήσεις, να δικαιολογείται για τον εκνευρισμό της.

Η κίνησή τους μελετημένη από την Μαγδαλίνα Πανδρακλάκη, ήταν κάθε φορά αντίστοιχη για την εκάστοτε απαίτηση.

Σκοπός του έργου, είναι να θίξει μέσα, από έξι διαφορετικές ιστορίες φροντιστών , το μείζον πρόβλημα της έλλειψης ανακουφιστικής φροντίδας, ως παροχή του συστήματος υγείας της χώρας μας και το αποτέλεσμα αυτής, όπου άτυπα τον ρόλο αυτόν αναλαμβάνουν οι οικείοι άνθρωποι των ασθενών, χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις, την εκπαίδευση και την ψυχολογική στήριξη που χρειάζονται. Σε πολλές περιπτώσεις, η φροντίδα που καλούνται να προσφέρουν στο συγγενή τους που πάσχει, διαρκεί για χρόνια, είναι δύσκολη, πολύμορφη και εισβάλλει στη δική τους προσωπική ζωή με πιθανότητα να τους προκαλεί σωματικά και ψυχικά προβλήματα.

Στη συγγραφή του έργου συνέβαλε καθοριστικά η έρευνα που πραγματοποίησε η ομάδα ΕρΜα με ερωτηματολόγια που απάντησαν φροντιστές ασθενών.

Για κάθε έναν ασθενή με σοβαρό χρόνιο νόσημα, υπάρχουν ένας ή περισσότεροι άλλοι άνθρωποι που υποφέρουν μαζί του, διότι έχουν το βάρος της ευθύνης της φροντίδας του.

Μια παράσταση με σαφή κοινωνικό στόχο, μια στρατευμένη παράσταση που ελπίζει μαζί με τις ομιλίες που οργανώνονται στη συνέχεια να αφυπνίσει επιτέλους το κοινωνικό σώμα και να παρθούν αποφάσεις για τη στήριξη των ανθρώπων με χρόνια νοσήματα και την σωστή πλαισίωση από ένα ευαίσθητο επιτέλους σύστημα υγείας.

Πληροφορίες για την παράστασηΕδώ