61ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΙΛΙΠΠΩΝ
& ΔΗΠΕΘΕ ΚΑΒΑΛΑΣ
2ο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος στις Κρηνίδες
Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το 2ο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος που διοργάνωσαν για δεύτερη συνεχή χρονιά το Φεστιβάλ Φιλίππων και το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας στις Κρηνίδες και το οποίο τελείται υπό την αιγίδα και την υποστήριξη του Δήμου Καβάλας και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού ως μέλος του Διεθνούς Δικτύου Αρχαίου Δράματος.
Καινοτόμο, επιδραστικό, εξωστρεφές και ανοιχτό στον κόσμο, το Εργαστήριο – Camp εντατικής προετοιμασίας των ομάδων διήρκησε από την 1η έως τις 20 Αυγούστου και οι τρεις σκηνοθέτες Γιάννης Καλαβριανός, Γεωργία Μαυραγάνη και Θοδωρής Γκόνης, παρουσίασαν στις 20, 21 και 22 Αυγούστου τα αποτελέσματα της δουλειάς τους στο Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων, δημιουργώντας τρεις ξεχωριστές παραστάσεις εμπνευσμένες από το αρχαίο δράμα, οι οποίες κέρδισαν το κοινό της Καβάλας γνωρίζοντας μεγάλη αποδοχή και εισπράττοντας το παρατεταμένο χειροκρότημα του κόσμου, που είχε την ευκαιρία να τις απολαύσει με ελεύθερη είσοδο.
Βελλεροφόντης – παλεύοντας με τα τέρατα σε σκηνοθεσία και κείμενο του Γιάννη Καλαβριανού, κίνηση του Χρήστου Παπαδόπουλου, μουσική του Διαμαντή Αδαμαντίδη και σε ερμηνεία των Διαμαντή Αδαμαντιδη, Δέσποινας Γιαννοπούλου, Γιώργου Γλάστρα, Αλεξίας Μπεζίκη, Γιώργου Κοτσιφάκη, Χρήστου Παπαδόπουλου και Στέφης Πουλοπούλου. Προμηθέας Δεσμώτης – ένα τραγούδι αντίστασης από τη Δραματική Σχολή «Δήλος» υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση της Γεωργίας Μαυραγάνη, σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα και επιμέλεια κίνησης του Κωνσταντίνου Καρβουνιάρη. Οιδίπους - Ανασκαφή δεύτερη* από τη δημιουργική ομάδα των Θανάση Δήμου, Θέμη Πάνου, Δημήτρη Σωτηρίου και Ανδρέα Γεωργιάδη με επικεφαλής τον Θοδωρή Γκόνη.
Συνολικά 33 ηθοποιοί, σκηνογράφοι, δραματουργοί, σκηνοθέτες, χορευτές, φωτιστές φιλοξενήθηκαν και εργάστηκαν στις Κρηνίδες στο πλαίσιο του πρωτότυπου αυτού διεθνούς θεατρικού camp με χαρακτήρα καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό. Το Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος αποτελεί τον πυρήνα του Φεστιβάλ Φιλίππων, την προσωπική ματιά, καλλιέργεια και ευθύνη.
Το Φεστιβάλ Φιλίππων και το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, δυο από τους μακροβιότερους πολιτιστικούς θεσμούς της χώρας, σε πείσμα των δύσκολων καιρών παραμένουν ζωντανοί, ακμαίοι, με ανανεωτική διάθεση, φρέσκες ιδέες και καινούργιες παραγωγές, καινοτόμες αντιλήψεις πάνω στις τέχνες και τα γράμματα, γεννώντας ελπίδα και αισιοδοξία μέσα από το πολιτιστικό αποτύπωμα που προσφέρουν στον τόπο.
*Η παράσταση παρουσιάστηκε και στο Αρχαίο Θέατρο της Μίεζας στις 25 Αυγούστου, σε συνεργασία με τον Δήμο Νάουσας και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας.
Για τις παραστάσεις του 2ου Διεθνούς Εργαστηρίου Αρχαίου Δράματος έγραψαν
«Με την παράσταση Οιδίπους - Ανασκαφή Δεύτερη, το Φεστιβάλ Φιλίππων έδωσε φως στους Φιλίππους». | Πρόκειται για την αποθέωση της διδακτικής απλότητας πάνω στο έργο του Σοφοκλή, χωρίς, επιφανειακές προσεγγίσεις, με έναν επιβλητικό και υποβλητικό Δημήτρη Σωτηρίου στον ρόλο του Τειρεσία και της Ιοκάστης, έναν καθηλωτικό Θέμη Πάνου στον ρόλο του Οιδίποδα κι έναν «ψύχραιμο» Θοδωρή Γκόνη στον ρόλο του αφηγητή και του βοσκού-κομιστή του τραγικού μυστικού το οποίο «σκότωσε» τον Οιδίποδα, στο πλέον «αρμόδιο» περιβάλλον για να αφηγηθεί μια από τις πιο τραγικές ιστορίες, υπό το φως και τους τεχνητούς ήχους του Ανδρέα Γεωργιάδη και τους φυσικούς ήχους των Φιλίππων. Μια παράσταση που έφερε στο φως το παρελθόν της περιοχής, τις μυσταγωγικές σκιές που σκεπάζουν την παγκόσμια Ιστορία, αλλά και την καθημερινότητα των κατοίκων»| Θανάσης Σοφιανός
«Οι θεατρικές ανασκαφές του Θοδωρή Γκόνη έφεραν στο φως έναν άλλον Οιδίποδα» | Οι ήχοι της ανασκαφής κρατιούνται στις μαρμάρινες κολώνες και τους ακούς αν καθίσεις για πολλή ώρα πάνω στα χαλάσματα. Αυτούς τους ήχους τους άκουσε και ο Θοδωρής Γκόνης. Μόνο που κάτι του έλειπε. Ήθελε να ανασκάψει βαθύτερα από τους αρχαιολόγους. Δεν ήξερε από γκασμάδες και μυστριά. Ήξερε όμως από τον αρχαίο ποιητικό λόγο. Εκατό χρόνια μετά την πρώτη ανασκαφή, ο Οιδίποδας τύφλωσε τα δυο του μάτια μαθαίνοντας για την φρικτή του μοίρα, για πολλοστή φορά τα τελευταία 2.500 χρόνια. Εκεί, πάνω στα αρχιτεκτονικά σπαράγματα, κάποια άλλα σπαράγματα, αυτά του λόγου του Σοφοκλή, δεν φώναξαν, δεν επιδίωξαν να επιβληθούν. Μπήκαν στο ένα κλίτος, και αφουγκράστηκαν, μαζί με τους θεατές, τη συνάντηση των αιώνων. Μάτωσαν και ίδρωσαν. Μαζί με τον ήχο των τζιτζικιών που έδιναν ρυθμό. Λιτά, σπαραχτικά, σύντομα και ατμοσφαιρικά, με μόνο όχημα τον λόγο, ο Θοδωρής Γκόνης και οι συνεργάτες του παρουσίασαν μία άσκηση πάνω στην καλύτερη τραγωδία του Σοφοκλή. Τέσσερις ηθοποιοί, τέσσερις άντρες, ερμήνευσαν με επίγνωση της σημασίας της ορθής απόδοσης του λόγου σπαράγματα από τη διαδρομή του Οιδίποδα προς το κακό. Σκάλισαν με ευλάβεια πάνω στις πεσμένες μαρμάρινες κολώνες, υποτάχθηκαν στον χρόνο, ανέσκαψαν ήχους και φώτισαν την άλλη μεριά μιας θαυμάσιας βασιλικής. Μιας βασιλικής που συνάντησε (επιτέλους!) το πλήθος που της άξιζε. Το 2ο Διεθνές Εργαστήρι Αρχαίου Δράματος, έκανε αντιληπτό και στον πιο δύσπιστο το πόσο σπουδαίο και σημαντικό είναι το Φεστιβάλ Φιλίππων στην πολιτιστική πραγματικότητα της περιοχής. | Ευριπίδης Ταρασίδης
«Προμηθέας Δεσμώτης: Ένα τραγούδι αντίστασης. Μια απόδειξη ότι το θέατρο έχει μάλλον». | Οι τριτοετείς σπουδαστές της Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης «Δήλος»-Δήμητρα Χατούπη πέρασαν το... θεατρικό μήνυμα αντίστασης του Αισχύλου στο 61ο Φεστιβάλ Φιλίππων και μάλιστα με τον πιο εμφατικό τρόπο. Με την σκηνοθετική καθοδήγηση της Γεωργίας Μαυραγάνη επιχείρησαν μια πρώτη σκηνική προσέγγιση αυτού του εμβληματικού ποιήματος του Αισχύλου. Και πέτυχε κάτι παραπάνω από αυτό… Πατώντας πάνω στη μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα, η Γεωργία Μαυραγάνη επιχείρησε μια σημειολογική και συνάμα πρωτότυπη σκηνοθετική παρέμβαση, «αφαιρώντας» στην ουσία τον πρωταγωνιστικό ρόλο από την παράσταση: έδωσε το βήμα του Προμηθέα σε όλα τα μέλη του Χορού, διαχέοντας μ’ αυτόν τον τρόπο το πνεύμα της αντίστασης και στο κοινό. Εξίσου κινηματογραφικός και ο ρόλος του υποβολέα σε πραγματικό χρόνο και τόπο, με τη σκηνοθέτιδα να δίνει οδηγίες στους ηθοποιούς κατά τη διάρκεια της παράστασης, μεταφέροντας επί σκηνής το 2ο Θεατρικό Εργαστήρι Αρχαίου Δράματος, τη «γενέτειρα» του έργου. Καταλύτης στην όλη προσπάθεια η επιμέλεια κίνησης του Κώστα Καρβουνιάρη, συμβάλλοντας στην αέναη κίνηση χωρίς υπερβολές, σε συνάρτηση με το λιτό σκηνικό, κρατώντας προσγειωμένο το έργο και σε επαφή με το κοινό, αλλά και με τους διαχρονικούς συμβολισμούς του Αισχύλου. Η καθαρή δύναμη της παράστασης ερχόταν από τους τριτοετείς σπουδαστές Αναστασία Δένδια, Γεωργία Ζάχου, Γιώργο Κορομπίλη, Λουκάς Κυριαζή, Νίκο Μάνεση, Στέλλα Παπακωνσταντίνου, Γιώργη Παρταλίδη, Νίκος Σαμουρίδη, Νικόλαο Σιγάλα, Γιάννη Σίμο, Αικατερίνη Σκυλογιάνη, Ιωάννα Σουλελέ, Αρίστη Σπύρου, Ελευθερία-Μαρία Στεργίου, Σοφία Τριανταφυλλάκη, Δημήτρη Τσίκλη, Θεώνη Τσούρμα, Χριστιάνα Χατζηπιέρα, Γιάννη Χόρτη και Άλκηστη Χριστοπούλου, οι οποίοι εξέπεμψαν έναν δυναμισμό, ο οποίος τείνει να εκλείψει από πολλούς ηθοποιούς και παραστάσεις εγνωσμένης αξίας. Η σωματική και πνευματική καταπόνηση στην οποία υποβλήθηκαν οι ηθοποιοί, γύρισε το Θέατρο στην αρχική του μορφή, στο μέρος από το οποίο ξεκίνησε, αυτό της κάθαρσης, στη σκηνή και στο κοινό κι άφησε να εννοηθεί ότι στην Ελλάδα υπάρχει μέλλον, ότι γίνεται δουλειά, ενισχυμένη κι από τη φιλοξενία από μεγάλους θεσμούς, όπως είναι το Φεστιβάλ Φιλίππων και κυρίως, ότι η αντίσταση του Αισχύλου απέναντι στο παλιό και στο δεσποτικά τετριμμένο, φαίνεται ότι ριζώνει και στο Θέατρο. Ο χρόνος θα δείξει… | Θανάσης Σοφιανός
«Βελλεροφόντης : Παλεύοντας με τα κύματα. Ένα δώρο του Φεστιβάλ Φιλίππων στους θεατές του». | Στον μυσταγωγικό χώρο τους αρχαίου θεάτρου των Φιλίππων, οι τυχεροί, Αυγουστιάτικο βράδυ Δευτέρας, δεχθήκαμε ένα πολύτιμο δώρο από το ντόπιο Φεστιβάλ. Κομιστής ο, επίσης, γενναιόδωρος Γιάννης Καλαβριανός, σκηνοθέτης με πετυχημένες πρωτοποριακές παρατάσεις στο ενεργητικό του και ιδιαίτερη αδυναμία στις συνεργασίες ομάδων. Απέδειξε άλλη μια φορά πόσο ικανός συντονιστής δυνάμεων είναι, πόσο γόνιμη φαντασία διαθέτει, τι ευφάνταστες ιδέες γεννάει το έμπλεο γνώσεων μυαλό του, πόσο ευρείς είναι οι πνευματικοί του ορίζοντες, ώστε να μας χαρίσει μια μοναδική κι ευρηματική δική του πρώτη προσέγγιση στον σχετικά άγνωστο μύθο του σημαντικότερου ήρωα της μυθολογίας, πριν τον Ηρακλή. Τον Βελλεροφόντη. Αυτό που ακολούθησε και για όσο διήρκησε ήταν αναπάντεχα ενεργητικό, σχεδόν καθηλωτικό. Επρόκειτο για την ιστορία του Βελλεροφόντη, εγγονού του πονηρού Σίσυφου, που έγινε κατά λάθος δολοφόνος του αδελφού του, άλλαξε όνομα, εγκατέλειψε τη γενέτειρά του Κόρινθο, κι άρχισε μια αναμέτρηση με τη ζωή και τα θηρία της. Ανθρώπινα και μυθικά. Είναι η ιστορία όλων εκείνων που αποφάσισαν να τα βάλουν με τη Μοίρα και τους Θεούς. Που δάμασαν Πήγασους, σκότωσαν Χίμαιρες, δοξάστηκαν, θέλησαν να ανέβουν στον ουρανό, έχασαν το μέτρο και το δίκιο τους, καταβαραθρώθηκαν και κατέληξαν να περιπλανιούνται στους κάμπους της ζωής. Οι φωτισμοί στον συγκεκριμένο χώρο, οι μαρμάρινες σκάλες, οι αρχαίες κολόνες, το σωζόμενο τείχος και πίσω, λίγο μακρύτερα, το φωτισμένο ειδικά για την παράσταση άδειο κοίλο, μετέφεραν την αύρα του αρχέτυπου πριν από την είσοδο και δημιούργησαν, ήδη, μια προδιάθεση μυσταγωγίας στους θεατές, για να παρακολουθήσουν στη συνέχεια μια σύγχρονη, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σκηνική δράση. Το σύνολο των συντελεστών κατάφερε να ξετρυπώσει τις ευαίσθητες ανθρώπινες χορδές που, ακόμη και σήμερα, ως ιδιαίτερο είδος στη φύση συντηρούμε στην ψυχή μας, κι εκείνη η έξοχη σκηνή στο αδειανό κοίλο με τον Πήγασο να ολοφύρεται μόνος γυρεύοντας μάταια τον χαμένο πια αναβάτη του Βελλεροφόντη, έφερε ρίγος, συγκίνηση, δέος. Η μουσική, το φτερούγισμα σαν κραυγή απόγνωσης, το εξαίσιο εικαστικό κομμάτι του φωτισμένου αρχαίου θεάτρου, η απελπισμένη κίνηση του ηθοποιού - Πήγασου προς όλες τις κατευθύνσεις και η έξοδος με το σταδιακό χαμήλωμα φώτων ως το πλήρες σκοτάδι, σφράγισε την ευχαρίστηση, την ικανοποίηση, την επιτυχία του εγχειρήματος. Πολλά μπράβο στους συντελεστές και πολλά ευχαριστώ για την προσφορά τους. | Παύλος Λεμοντζής
