Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι

Αρχείο Παίχτηκε από 08/10/2018 έως 29/01/2019
στο Cartel
Συγγραφέας: Bernard-Marie Koltes
Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθέτης: Κώστας Ζάπας
Σκηνογραφία: Μαρία Καραθάνου
Κοστούμια: Μαρία Καραθάνου
Φωτισμοί: Μιχάλης Μπούρης
Ερμηνεύουν: Δημήτρης Γεωργαλάς, Θάνος Κώτσης

Περιγραφή

Το αριστουργηματικό θεατρικό έργο «Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» του Γάλλου συγγραφέα Μπερνάρ-Μαρί Κολτές σε μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη, σκηνοθετεί, στον Τεχνοχώρο Cartel, ο Κώστας Ζάπας, «ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες δημιουργούς» Cineuropa, γνωστός από την συνεργασία του με τον Larsvon Trier και την περιβόητη Zentropa.

Περισσότερα

Dans la solitude des champs de coton

Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά διεθνώς θεατρικά έργα του Κολτές, o οποίος ανανέωσε όσο κανείς το σύγχρονο Γαλλικό και διεθνές θέατρο.

«Ενας Πελάτης κι ένας Ντίλερ. Μια συναλλαγή. Δύο άντρες. Δύο πολεμιστές. Δύο σύμβολα ενός κόσμου πριν την έλευση του πολιτισμού, όπου επικρατούσαν τα ένστικτα. Αλλά κι ενός μετα-πολιτισμού που έρχεται και είναι το ίδιο ακραίος, ενστικτώδης, ακαριαίος. Δύο αρχέγονοι άνθρωποι που όμως καθρεφτίζουν την σύγχρονη κοινωνία όσο κανείς.» γράφει στο σκηνοθετικό του σημείωμα ο Κώστας Ζάπας.

Ερμηνεύουν ο Δημήτρης Γεωργαλάς, πρωταγωνιστής του Πατρίς Λεκόντ στην ταινία «Το κορίτσι στην γέφυρα» με τους Βανέσα Παραντί και Ντάνιελ Οτέιγ και ο νεαρός ηθοποιός Θάνος Κώτσης.

Η παράσταση είναι μια συμπαραγωγή του κινηματογραφικού παραγωγού Γρηγόρη Αθανασίου της Minus Pictures Films και της Ομάδας Cartel.

Η μετάφραση είναι του συγγραφέα και μεταφραστή Δημήτρη Δημητριάδη. Τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει η Μαρία Καραθάνου, πρόσφατα βραβευμένη για την δουλειά της στο κινηματογραφικό φεστιβάλ AIFF.

Τους φωτισμούς της παράστασης έχει σχεδιάσει ο διευθυντής φωτογραφίας Μιχάλης Μπούρης. Βοηθός παραγωγής η Ελλη Τσιτσιπά. Το sound design θα επιμεληθεί ο Ηλίας Φλάμμος. Φωτογραφίες Στέφανος Κοσμίδης.

Χορηγοί επικοινωνίας της παράστασης το Γαλλικό Ινστιτούτο της Ελλάδας και η Γαλλική Πρεσβεία στην Ελλάδα καθώς και οι Εκδόσεις Αγρα, από τις οποίες κυκλοφορεί και το ομώνυμο θεατρικό έργο του Κολτές.

Συγγραφέας Bernard-Marie Koltes
Είναι ένας από τους σημαντικότερους και ευρέως παιγμένους γάλλους θεατρικούς συγγραφείς. Αναδύθηκε αμέσως ως η πιο χαρακτηριστική και δραματική φωνή που ανανέωσε το γαλλικό και το διεθνές θέατρο.Ο Μπερνάρ-Μαρί Κολτές, γεννημένος σε μια μεσοαστική οικογένεια στο Μετζ το 1948, ανακαλύπτει για πρώτη φορά τη μαγεία του θεάτρου στα 20 χρόνια του, συγκλονισμένος από την ερμηνεία της ηθοποιού Μαρί Καζαρές στη Μήδεια. Τα έργα του Κολτές είναι από τα πλέον γνωστά και ο ίδιος βρίσκεται ανάμεσα στους πιο δημοφιλείς θεατρικούς συγγραφείς του κόσμου, έχοντας δει όλα τα δημιουργήματά του να ανεβαίνουν επί σκηνής. Πέθανε το 1989 στο Παρίσι.

Σκηνοθέτης Κώστας Ζάπας
Η ταινία του «Μικρές ελευθερίες» χρηματοδοτήθηκε από την εταιρία παραγωγής του Λαρς φον Τριερ ZENTROPA. Χαρακτηρίστηκε ως «ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους διεθνείς σκηνοθέτες του σινεμά του δημιουργού» ( Cineuropa), o Guardian τον θεωρεί ως «έναν από τους πρωταγωνιστές της ελληνικής νέας κινηματογραφικής γενιάς», η γαλλική L'Humanite αναφέρει τον Κώστα Ζάπα ως «την ελληνική εξαίρεση» και η λατινοαμερικανική Pagina/12 τον χαρακτήρισε ως «την πιο εκρηκτική φλέβα το εξαίρετου νέου ελληνικού κινηματογραφικού κύματος». "Ο Κώστας Ζάπας, φέρνει αντιμέτωπη την ελληνική κοινωνία με τις πραγματικά εφιαλτικές της πράξεις - τις πράξεις που κανένας δεν τολμά να αναφέρει" όπως σημειώνεται στην μονογραφία των εκδόσεων I.B.Tauris, Realism in Greek cinema. Ενώ για το έγκριτο αμερικανικό Cinema Journal το έργο του Κώστα Ζάπα συγκρίνεται με το έργο των Antonin Artaud και Jonas Mekas. Σε μια σε εκ βαθέων ανάλυση του διενή τύπου η ταινία «Η Ανταρσία της Κόκκινης Μαρίας» συγκρίνεται τιμητικά με το έργο των Jack Smith, Russ Meyer, John Waters, Andy Warhol καθώς και του Gregg Αράκι.

Το 53ο TIFF παρουσίασε ένα αφιέρωμα στον Κώστα Ζάπα, προβάλλοντας όλες τις ταινίες του. Οι ταινίες του έχουν παρουσιαστεί σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ με εξαιρετικές κριτικές και έχουν διανεμηθεί εκτός Ελλάδας. Εχει επίσης δημοσιεύσει δύο μυθιστορήματα, "Μπλε Καρδιά" (Εκδόσεις Κέδρος, 2001) και "Φράνκενστάιν REC" (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2014)

Μεταφραστής Δημήτρης Δημητριάδης
Ο Δημήτρης Δημητριάδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1944. Σπούδασε θέατρο και κινηματογράφο στις Βρυξέλλες απ' το 1963 ώς το 1968. Εκεί έγραψε το 1966 το πρώτο θεατρικό του έργο, "Η τιμή της ανταρσίας στην μαύρη αγορά", το οποίο ανέβασε ο Patrice Chereau το 1968 στο Theatred' Aubervilliers, στο Παρίσι. Το 1978 εκδόθηκε το "Πεθαίνω σαν χώρα", το πρώτο του πεζογράφημα, κ.ά. Παράλληλα ασχολήθηκε συστηματικά με τη μετάφραση πεζογραφημάτων των JeanGenet, GeorgesBataille, Witold Gombrowicz, Maurice Blanchot, Gerardde Nerval, Balzac, Bernard-MarieKoltes, καθώς και τη μετάφραση θεατρικών έργων των Μολιέρου, Ευρυπίδη, J. Genet, G. Courteline, TennesseeWilliams, Σαίξπηρ για διάφορα θέατρα.

14 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Παρακολούθησα την παράσταση μετά από πρόσκληση του theatromania.gr τη Δευτέρα 5/11/18. Ένα δύσκολο κείμενο που με μεγάλη δυσκολία μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει στο θέατρο παρ' όλες τις φιλότιμες προσπάθειες των ηθοποιών! Ευχαριστώ για την ευκαιρία θέασης!

  2. Μια δύσκολη παράσταση που έπρεπε να είσαι απόλυτα προσηλωμένος για να την κατανοήσεις. Καλη η ερμηνεία των ηθοποιών, το τελικο σποτελεσμα ομως πολυ κουραστικο για το θεατή.
    Παρόλα αυτά, ευχαριστω πολύ θεατρομανια!

  3. Σε ένα τόσο συμβολικό κείμενο, μπορεί να δώσει κανείς την ερμηνεία που τον αφορά. Εγώ θεώρησα ότι ο νεαρός φέρει μέσα του το θείο στοιχείο, μπορεί φυσικά να βγει μπροστά μας γυμνός και παραμένει αγγελικός (ακόμα κι όταν κάνει άσχημους μορφασμούς), θέλει να κάνει το «ντηλ», να εκπληρώσει τον πόθο, να δώσει αγάπη, αλλά με τους δικούς Του όρους.

    Από την άλλη, ο άνθρωπος, τυφλός, χωλός, χρειάζεται καθοδήγηση. Θέλει να πάρει αγάπη, αλλά κι αυτός με τους δικούς του όρους. Αντιδρά.

    Κυρίως όμως: Υπάρχει η αγάπη;

    Απαιτητική παράσταση, υπέροχη κινησιολογία, εντυπωσιακοί ηθοποιοί και οι δύο. Με ωραία χροιά στη φωνή.

    Ευχαριστώ πολύ, Θεατρομανία!

  4. Μία πολύ δύσκολη παράσταση με πολύ καλές και επίπονες ερμηνείες το λιτό σκηνικό γεμίζει με το δυνατό και φιλοσοφικό κείμενο που μέσα απο τον θεατρικό λόγο αναδεικνύει την πάλη μεταξύ ενός diler με τον πελατη οπου ο καθένας προσπαθεί να επιβάλει στον αλλο την δυναμή του,συγχαρητηρια σε ολους τους συντελεστές,ευχαριστώ πολύ Θεατρομάνια.

  5. Μία πολύ δύσκολη παράσταση.Πυκνός και ασύνδετος λόγος,που δεν μπορούσες εύκολα να παρακολουθήσεις , που δυστυχώς αρκετές φορές δεν άκουγες ή δεν καταλαβαίνεις τι έλεγαν οι ηθοποιοί .Η συνεχής κίνηση έδινε την ένταση που χρειαζόταν στο κείμενο , μιας και σωστά δεν υπήρχαν σκηνικά. Αρκετά καλη η προσπάθεια των δύο αντρών. Ομως έφυγα με το ερώτημα τι θέλει να πει ο ποιητής ??

  6. Θα ήθελα να βρω έναν εύσχημο τρόπο να περιγράψω την ταλαιπωρία της θεατρικής μου αισθητικής, την μαρτυρική μιάμιση ώρα που άντεξα ως θεατής, αναγνωρίζοντας παράλληλα το -άνευ ουσίας- μαρτύριο της ερμηνευτικής προσπάθειας των δύο ηθοποιών.
    Σε κάθε περίπτωση, ευχαριστώ αγαπημένη Θεατρομάνια.

  7. «Μπροστά στο μυστήριο είναι πρέπον ν’ ανοίγεται κανείς και να αποκαλύπτεται ολόκληρος προκειμένου να εξαναγκάσει το μυστήριο ν’ αποκαλυφθεί με τη σειρά του.» -B.Μ. Koltès, από το κείμενο.

    Παρακολούθησα την παράσταση μετά από πρόσκληση του theatromania.gr τη Δευτέρα 22/10/18.
    Κάθε έργο του Κολτές που ανεβαίνει στην Αθήνα, θα έπρεπε να είναι θεατρικό γεγονός και να λαμβάνει την προβολή που αξίζει η σπανιότητα της ποίησής του. Δυστυχώς τα ανεβάσματα δε συμβαίνουν συχνά και είναι εύλογο το γιατί. Δεν είναι εύκολο να αναμετρηθεί κανείς με τα έργα του Κολτές, το αποτέλεσμα μπορεί να τον κάνει αν φανεί λίγος, χωρίς το εύρος που απαιτεί ο σφιχτός τόνος και ενστικτώδης σκοτεινιά αριστουργημάτων όπως το «στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι». Και φυσικά δεν υπάρχει συνήθως η εμπορική απήχηση αν κανείς θέλει να παραμείνει στο πνεύμα του Κολτές χωρίς επιτηδευμένη ελάφρυνση του χιούμορ που υποβόσκει σε κάθε απελπισμένη σκοτεινή μοναξιά. Επιπρόσθετα ερμηνευτικά ενυπάρχει τεράστια δυσκολία να συμβαδίσει κανείς με την ασθματική εκφορά του κειμένου, κατά το πρότυπο ζωής του συγγραφέα.
    Όμως αξίζουν συγχαρητήρια στο σκηνοθέτη Κώστα Ζάππα και τους ηθοποιούς που το αποτόλμησαν κομίζοντας μια ανόθευτη ματιά στο εσώτερο θηρίο του κοινωνικού «εγώ». Φυσικά ο χώρος που εδρεύει το Cartel είναι μακράν ο πιο ταιριαστός που θα μπορούσα να σκεφτώ για αυτή την παράσταση! Η διαδρομή μεταξύ Ιεράς οδού και Αγίας Άννης είναι προορισμένη για τη μοναξιά και γεννά συνειρμούς για σκοτεινά ντηλ ακόμα και αν κάποιος δεν έχει ακούσει τίποτα για το συγκεκριμένο έργο…

    Επί της πλοκής, ένας ντήλερ και ένας πελάτης διασταυρώνονται αργά τη νύχτα σε έναν χώρο απροσδιόριστο που σχηματικά εναποτίθεται στην ερημιά των κάμπων αλλά μάλλον ορίζεται ως μια no man’s land που εμπερικλείεται στην κανονικότητα κάθε σχέσης που συνάπτεται σε όλο το κοινωνικό πλέγμα. Οι δύο ήρωες ως δύο περιφερόμενες μοναξιές θύραθεν του πλέγματος αυτού κατά την ώρα της νύχτας, συναντιούνται και αναλύουν σε έναν ατέρμονο διάλογο ή με παρατεταμένους μονολόγους το πάρε-δώσε που προϋποθέτει η ανθρώπινη συνύπαρξη. Ένα πάρε δώσε ντυμένο στο κείμενο με το μανδύα του καταναλωτικού πόθου, για κάτι που σπάνια κατονομάζεται που όμως σοφά ο σκηνοθέτης δεν το περιόρισε στην ευκολία της Αγοράς και του καταναλωτισμού σε καπιταλιστικές συνθήκες, αλλά σε συνέπεια με το πνεύμα του συγγραφέα, το ανήγαγε σε κάθε εξουσιαστική επιρροή που μπορεί να προκύψει σε επίπεδο διαπροσωπικών, ερωτικών, διακρατικών, αγοραστικών, γονεϊκών, αμφιτρυωνικών σχέσεων.

    Ένα κείμενο με σπάνια πυκνότητα λόγου, παραθεμάτων και σημειολογικών αναφορών, απαιτεί από το θεατή την αδιάσπαστη συγκέντρωσή στην παρακολούθησή του αλλά και τη μετέπειτα ανάλυση και επανανακάλυψη των νοημάτων εντός του καθενός ξεχωριστά. Προσωπικά ξαναδιαβάζοντας το κείμενο κατόπιν εφηύρα ακατέργαστα «διαμάντια» που δεν είχα αφομοιώσει κατά την πρότερη ανάγνωση. Για παράδειγμα βρήκα απόλυτα καίριο το «επιβάλλουμε τους πόνους που εμείς οι ίδιοι μπορούμε να αντέξουμε, και φοβόμαστε τους πόνους που εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε να επιβάλλουμε.»

    Άλλωστε αυτό είναι και το νόημα της ποίησης του Κολτές, να λειτουργεί η πρόσληψη κάθε γραμμής προσωποποιημένα σε κάθε θεατή, γιατί καθένας κρύβει ένα διαφορετικό θηρίο εντός του, με επιθυμίες, ενοχές, αμαρτίες και τύψεις. Εξού και πρέπει να αποδοθεί κανείς καθαρός στο μυστήριο και τη σκοτεινιά του κειμένου, για να επέλθει η αριστοτελική «λύση» με την τελική σκηνή για το ποίημα, όσο και η κάθαρση εντός του κάθε θεατή.

    Τεχνικά, ως αντιπαραβολή θέσεων με τη μορφή μονολόγων, η ανυπαρξία των σκηνικών λειτουργεί ευεργετικά για την προσήλωση στο λόγο, ενώ αυτή η αφαίρεση εστιάζει και στα σώματα των ηθοποιών που τελούν υπό μία διαρκή σύγκρουση. Από την άλλη, τα κουστούμια χρειαζόντουσαν μεγαλύτερη προσοχή, ειδικά του ντήλερ. Και μόνο βλέποντας τις φωτογραφίες του Πατρίς Σερώ στην έκδοση του βιβλίου από την Άγρα μπαίνει κανείς σε όλο το πνεύμα του έργου, πράγμα που δεν μπορεί να αποδοθεί σημειολογικά με έναν ντήλερ που φοράει φόρμα, άσχετα αν είναι πιο εύκολο να την βγάλει κατόπιν. Επιπλέον ο ντήλερ. δυσκολεύτηκε να αποδώσει το ασθματικό ύφος της εναρκτήριας σκηνής και μερικές λέξεις χάνονταν, αντίθετα ήταν πολύ καλύτερος στο σημείο που φωνάζει. Θα τον περίμενα πιο στακάτο κατά την έναρξη έτσι ώστε προϊόντος του χρόνου να επέλθει και η κορύφωση με τις σκηνές της πάλης. Σε αυτή τη μονομαχία σκέφτηκα ότι μια δουλεμένη χορογραφία θα ήταν αριστουργηματική, ένα έργο τέχνης από μόνο του, απόρροια της συμπυκνωμένης έντασης της διαλογικής διαμάχης που προηγείται. Ωστόσο πιθανώς ο σκηνοθέτης να σκέφτηκε ότι αυτό θα παρέλκυε την προσοχή των θεατών από τους διαλόγους καθαυτούς και έδωσε μια πιο χαλαρή χορογραφική προσέγγιση, μάλλον σχηματική. Πράγμα που απέφυγε κατά τα αλαφιασμένα ανεβάσματα των ηθοποιών στο πατάρι, δεμένη με τους διαλόγους και μάλλον ενδεικτική του που ήθελε να εστιάσει την ένταση.

    Παράσταση διατριβή στη διαλεκτική του πόθου, δοσμένου υπό οποιοδήποτε σχήμα, που όποιος αγαπά το θέατρο και την ποίηση πέρα από τα εμπορικά-διασκεδαστικά στεγανά οφείλει να τη δει. Πρόκειται για μια καταβύθιση στο ένστικτο, που όσο και αν έχουμε απομονώσει τα ένστικτα στους κόλπους του πολιτισμού, οφείλουμε τη χάρη να τα κρυφοκοιτάξουμε, έστω και μέσα από ένα θεατρικό έργο.

    Ευχαριστώ Θεατρομάνια!
    Νικήτας Μ.

  8. Αξιόλογη παράσταση με υπερ και κατά. Το κείμενο ήταν πάρα πολύ δύσκολο και έπρεπε να είσαι 100% συγκεντρωμένος για να παρακολουθήσεις το κάθε λεπτό. Μια καλή ιδέα θα ήταν κάποιος να μελετήσει το κείμενο πριν πάει να δει την παράσταση. Πολύ συμπυκνωμένα νοήματα. Σκηνοθετικά ήταν πολύ άρτιο. Ερμηνευτικά ήταν πολύ απαιτητικό και για τους 2 ρόλους, νομίζω ότι ο μεγάλος ανταποκρίθηκε αρκετά ικανοποιητικά, ο μικρός θέλει δουλίτσα ακόμα (π.χ. στην αρχή έλεγε τα λόγια του πάρα πολύ γρήγορα). Μια συμβουλή: μην καθήσετε στην πρώτη σειρά, εγώ καθόμουν και στις στιγμές της μεγάλης έντασης ένιωσα λίγο φόβο. Το γυμνό τη στιγμή που έγινε μου φάνηκε αχρείαστο, πρέπει να έχει συνειδητοποιήσει κάποιος πολύ βαθιά το νόημα του έργου για να καταλάβει τι σημαίνει. Εν τέλει, το έργο είναι μια ωμή παρουσίαση των αντίθετων δυνάμεων της διαπραγμάτευσης σε συνθήκες ελεύθερου εμπορίου.

  9. Ομολογώ πως από τον Κολτές ήξερα μόνο το "Ρομπέρτο Τσούκο". Το έργο που πρωτοείδα στο Cartel με συγκλόνισε. "Στη Μοναξιά των Κάμπων με Βαμβάκι" πρέπει να είναι το αριστούργημά του Κολτές, και αυτό που βρήκα απίστευτο είναι οι ερμηνείες των ηθοποιών. Καθοδηγημένοι κάθε δευτερόλεπτο, ο Γεωργαλάς που ήξερα από άλλες παραστάσεις δίνει ίσως την δυνατότερη του ερμηνεία και ο νεαρός ηθοποιός Κώτσης (που πρώτη φορά βλέπω στην σκηνή) ξεκινάει την θεατρική του καριέρα με μια ερμηνεία. Νομίζω πως θα είναι από τις πιο πολυσυζητημένες παραστάσεις της σαιζόν!

  10. ΜΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΘΕΑΤΕΣ ΦΑΛΑΓΓΑ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΑΣΕΛΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ. ΑΣΥΝΑΡΤΗΤΕΣ ΙΔΕΕΣ ΧΩΡΙΣ ΜΙΑ ΛΟΓΙΚΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΠΡΑΓΜΑ ΕΝΤΕΛΩΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΑΣΥΝΑΡΤΗΣΙΑ .........ΕΧΕΙ ΚΑΙ ΓΥΜΝΟ...