Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή

Μια Μήδεια" κλειστού” χώρου από τις 11 Φεβρουαρίου 2022 σε σκηνοθεσία Κάτιας Γέρου, μια αφαιρετική εκδοχή για πέντε ηθοποιούς. Τους ρόλους ερμηνεύουν οι Κάτια Γέρου, Νίκος Νίκας, Αλέξανδρος Σωτηρίου, Λίνα Φούντογλου και Ιωάννα Μπιτούνη. Η παράσταση αφιερώνεται στη μνήμη του Κυριάκου Κατζουράκη, που απεβίωσε τον περασμένο Οκτώβριο. Μαζί με την Κάτια Γέρου προγραμμάτιζαν την παράσταση της "Μήδειας " για τη σεζόν 2020-21 αλλά τους πρόλαβε η πανδημία και έπειτα ο θάνατος του σπουδαίου εικαστικού, ο οποίος θα υπέγραφε τη σκηνογραφία και τον ηχητικό σχεδιασμό.

Το έργο ξεκινά με παιδικά γέλια, ένα ευχάριστο προοίμιο για τον ανυποψίαστο θεατή, μακάβριο και σκοτεινό γέλιο για εκείνον, που ξέρει τι έχουν υποστεί τα παιδιά της κάθε Μήδειας. Και τώρα ακόμα όπως και σε κάθε δύσκολη στιγμή. Είναι γνωστό δε αυτό το «η Ελλάδα σκοτώνει τα παιδιά της και τα δαγκώνει τον λαιμό». Κάθε τέτοιος άδικος θάνατος παιδιών είναι συνήθως αποκύημα κάποιου πολέμου και ο πόλεμος έχει πολλές μορφές. Κάθε πόλεμος υπηρετεί μιαν άρρωστη αρχή, τη ζήλεια, το χρήμα και προς χάριν αυτού του Μαμωνά θυσιάζονται αθώα θύματα. Παράπλευρες απώλειες.

“Ποτέ το καράβι να μην έφτανε στην Κολχίδα”, έτσι η Μήδεια δεν θα είχε φτάσει στην Ιωλκό και μετά δεν θα κατέληγε πρόσφυγας στην Κόρινθο, εδώ που ο Ιάσονας την πρόδωσε καταγγέλλει ο Χορός Λίνα Φούντογλου και Ιωάννα Μπιτούνη. Ο Χορός είναι ανήσυχος. Φοβάται ότι θα συμβεί κάτι κακό. Κεραυνός εν αιθρία. Ο Χορός με τις ερωτήσεις του και τις ανησυχίες του επιτείνει το κλίμα του φόβου και την αγωνίας για ένα εκδικητικό τέλος γεμάτο σπαραγμό. Οι ερμηνείες των δυο κοριτσιών, ουσιαστικές, συντονίζουν και κλιμακώνουν την ένταση. Δίνουν «τροφή» στην αγανάκτηση της Μήδειας για να εκδηλώσει την απελπισίας της και την εκδικητική της μανία, ανταπόδοση στην επιπολαιότητα και φιλαργυρία του Ιάσονα.

Η Μήδεια (Κάτια Γέρου) μέσα από το σπίτι σπαράζει. « Αχ πατρίδα μου, εγώ έκλεψα, σκότωσα τον ίδιο μου τον αδελφό.» Είναι διαλυμένη, χαμένη, θανατηφόρα πονεμένη. « Ο ξένος δεν πρέπει να βάζει τον εαυτό του πάνω από τους κανόνες» λέει στο Χορό (Λίνα Φούντογλου και Ιωάννα Μπιτούνη). Απελπισμένη τους καταθέτει ότι «θέλει να πεθάνει». Ο Χορός την συμπονά και παράλληλα βλέπει και την άχαρη, άδικη θέση της γυναίκας που είναι το μόνο πλάσμα που πληρώνει για να σκλαβωθεί, εννοώντας την προίκα. Τον πληρώνει και μετά γίνεται δούλα του. Πολυδιάστατη και εσωτερική η ερμηνεία της Κάτιας Γέρου. Ταυτίζεται απολύτως με εκείνη την αδικημένη γυναίκα που εγκατέλειψε τα πάντα για να ακολουθήσει τον άντρα της ζωής της και να βρεθεί να ζει σε μια πόλη εγκαταλελειμμένη από εκείνον, εκείνη και τα παιδιά της. Τώρα εκείνος θα συνάψει νέο γάμο με την κόρη του Κρέοντα, τη νέα αρχοντοπούλα και όλα αυτά θα πρέπει να τα αποδεχτεί η Μήδεια, γιατί ο άντρας της γνωρίζει και ενεργεί σοφά για το « καλό» των παιδιών τους, για να έχουν εκείνα μια τέλεια ζωή. Όσο για τη Μήδεια θα πρέπει να είναι ευγνώμων που έχει την ευκαιρία να ζει σε μια πολιτισμένη κοινωνία, όπου το μόνο δίκαιο που επικρατεί είναι το δίκιο του νόμου και όχι εκείνο του ισχυρού.

Η Μήδεια όμως είναι πιο αυθεντική, πιο «πρωτόγονη» από τον Ιάσονα, αλλά με αρχές. Θα τους εκδικηθεί. Όταν την διώχνει ο Κρέοντας (Αλέξανδρος Σωτηρίου) γιατί τη θεωρεί απειλή για την κόρη του και τον επικείμενο γάμο της, εκείνη κλαίγοντας του παρουσιάζεται αδύναμη να βλάψει βασιλιάδες. Εκείνη μόνο τον άνδρα της φθονεί «Ξέρω να χάνω» λέει και εκλιπαρεί να την αφήσει στην πόλη με τα παιδιά της έστω για μια μέρα. Μέσα σε αυτή τη μια μέρα που κατόρθωσε να αποσπάσει την άδεια παραμονής μόνο μαύρες και μακάβριες σκέψεις γυρνούν στο μυαλό της για να τους εκδικηθεί, να τους εξολοθρεύσει. Καμία πόλη δεν θα την δεχτεί μετά από αυτό που ετοιμάζει, θα είναι για όλους μιαρή. Τον γάμο της Ιόλης θα τον κάνει πικρό.

Στη συνάντησή της με τον Ιάσονα (Νίκος Νίκας), εκείνος δυναμικός, όμορφος, όμως αντιπαθητικά υπερφίαλος, με εμφάνιση εφήβου, την απειλεί, της δίνει λεφτά για να εξαφανιστεί, ξεχνώντας ο πανάθλιος όσα έχει κάνει αυτή για εκείνον. Βρήκε μια νεώτερη και τα διέλυσε όλα. Το νεανικό του ροκ γιλέκο με τα γυμνά μπράτσα, η αυθάδεια και η δυναμικότητα, δίνει μια άλλη διάσταση στο ρόλο του. Εικόνα ενός άνδρα που δείχνει να θέλει να προβάλει ένα νεανικό προφίλ, τώρα με τη νεώτερη γυναίκα. Ο Νίκος Νίκας υποδύεται τον Ιάσονα σαν να ήταν ο Κοβάλσκυ. Άνθρωπος της πρώτης ανάγνωσης, χωρίς καμία ανησυχία για οτιδήποτε και χωρίς φραγμούς.

Την πείθει ότι κάνει αυτόν τον γάμο για εκείνη και τα παιδιά τους. Την διώχνουν από τη Κολχίδα γιατί άρχισε να τους καταριέται. Η σκηνή ανάμεσά τους γίνεται βίαιη ως το σημείο που εκείνη αρχίζει να τον χειρίζεται. Και οι δυο τους, η Κάτια Γέρου και ο Νίκος Νίκας είναι απόλυτα συμπληρωματικοί στην ερμηνεία τους ώστε να επιτευχθεί το τραγικό σε αυτό το θέατρο δωματίου βασισμένο πάνω στην τόσο υπέροχη και αναλυτική μετάφραση της Κάτιας Γέρου, του Αντώνη Morgan Κωνσταντουδάκη και του Νίκου Νίκα.

Η Μήδεια του δικαιολογείται ότι είναι αβάσταχτο να χάνει κάποιος την πατρίδα του. Τον εκλιπαρεί να μην την στείλει στην εξορία επειδή εκείνος ερωτεύτηκε την εξουσία των ισχυρών. Τα σκέφτεται όλα και οργανώνει με βαρύ νου την εκδίκησή της. Θέλει να στείλει με τα παιδιά τιμές στην Ιόλη, όμως κατά βάθος θέλει να υποφέρει και εκείνη όπως και αυτή.

«Ο αφανισμός των παιδιών, της νέας γενιάς βρίσκεται ανάμεσα στις συμπληγάδες του εγωισμού και της αλαζονείας των ενηλίκων». Το μίσος δεν έχει όρια, είναι ένα τέλμα, μια κινούμενη άμμος που παρασύρει τα πάντα. Η παράσταση επιτυχώς ερευνά το πέρασμα από τη λογική και την ειρήνη στον πόλεμο, την παράνοια, τον θάνατο.

Η Μήδεια αντιμετωπίζει τον Ιάσονα με τα δικά του όπλα. Του «κάνει την καλή» και τη μετανοημένη μετά από τα όσα έχει εκτοξεύσει εναντίον του.

Ο Αλέξανδρος Σωτηρίου επέδειξε αρτιότητα σε διαφορετικούς ρόλους, εκείνον του Κρέοντα, στην αρχή, αυστηρός δυνάστης, στην κυριολεξία σέρνει με μένος τη Μήδεια, έξω από την πόλη, την απειλεί και μετά στο ρόλο του Αγγελιαφόρου να περιγράφει το σκηνικό του ολέθρου σε μιαν υπέροχη διήγηση.

Μια παράσταση που συγκινεί παρόλο που δεν παριστάνεται σε ανοιχτό θέατρο όπως προοριζόταν το έργο εξαρχής. Οι ερμηνείες των ηθοποιών φέρνουν το έργο στο σήμερα και στα όσα τραγικά διαδραματίζονται γύρω μας, με τους πολέμους, τις παιδοκτονίες, το κάθε έγκλημα που ξεπερνά οποιαδήποτε λογική.

Αξίζει να σημειωθεί η διδασκαλία της σκηνοθέτιδας Κάτιας Γέρου, που κατόρθωσε με την κίνηση , τον λόγο και την όρχηση να συντάξει τους ηθοποιούς της Νίκο Νίκα, Αλέξανδρο Σωτηρίου, Λίνα Φούντογλου και Ιωάννα Μπιτούνη ώστε να πετύχει αυτό το αποτέλεσμα.

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ