Κριτική για την παράσταση "Το θαύμα της Άννυ Σάλιβαν"

Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή

Στο Θέατρο «Μεταξουργείο», κέντρο τέχνης και πολιτισμού ανεβαίνει σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Λάρισας το έργο του συγγραφέα Γουίλιαμ Γκίμπσον «Το θαύμα της Άννυ Σάλιβαν», σε μετάφραση Μάριου Πλωρίτη και σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη, με την Γιασεμί Κηλαηδόνη στον ρόλο της δασκάλας Άννυ Σάλιβαν να δίνει ένα μάθημα σθένους ψυχής και ακατάβλητης επιμονής για την επίτευξη ενός στόχου, την μεταμόρφωση ενός νεαρού κοριτσιού, της Έλεν Κέλλερ που γεννήθηκε χωρίς όραση, ακοή και φωνή, συμπεριφερόμενη σαν αγρίμι μέχρι τα έξι της χρόνια, σε ένα κορίτσι που αρχίζοντας να μαθαίνει τη νοηματική γλώσσα κατέστη δυνατό να επικοινωνεί κανονικά με τους γύρω του.

Η εξαιρετική σκηνοθεσία της Νικαίτης Κοντούρη και η ερμηνεία των ηθοποιών μέσα στο υπέροχο λειτουργικό σκηνικό του Βασίλη Παπατσαρούχα, με διακριτούς χώρους την τραπεζαρία του σπιτιού, το ενδιαίτημα, όπου απομονώθηκε η δασκάλα Άννυ Σάλιβαν με την μικρή Έλεν Κέλλερ, και ο κήπος με το αναρριχώμενο εκείνο φυτό και την πολυθρόνα κήπου, αναπτύσσουν  όλη την ιστορία αυτού του κοριτσιού, μέχρι την θαυμαστή μετάλλαξή της από θηρίο, σε πολιτισμένο παιδί, που ήταν σε θέση πλέον να επικοινωνεί. Ποιο πρόσωπο θα ήταν καταλληλότερο να βγάλει από τα σκοτάδια αυτό το παιδί, από μια εικοσάχρονη δασκάλα με περιορισμένη όραση, που είχε δεχθεί η ίδια μπούλινγκ στο οικοτροφείο όπου μεγάλωσε επειδή ήταν τυφλή; Η Σάλιβαν είχε εισπράξει και η ίδια την απόρριψη αλλά κατάφερε να την ξεπεράσει και να γίνει λειτουργική για  την ίδια και τους γύρω της. Από μόνη της η Άννυ Σάλιβαν ήταν ένα ζωντανό μάθημα για την Έλεν Κέλλερ.

Παρακολουθούμε τις αγωνιώδεις προσπάθειες των γονιών της: του κυρίου Κέλλερ (Αλέξανδρος Σωτηρίου), ο οποίος είναι στρατιωτικός, αυστηρός, καταπιεστικός, που ήδη έχει κατά κάποιο τρόπο ψαλιδίσει τα φτερά του μεγάλου του γιού (Σταμάτης Μπάνκης) και της κυρίας Κέλλερ, της μητέρας  (Λίνα Φούντογλου) που είναι προσηλωμένη με στοργή και απέραντη αγάπη πάνω στην «ανήμπορη» κόρη της, ίσως και επιφορτισμένη με κάποιες ευθύνες και τύψεις καθώς την κακομάθαιναν, ικανοποιώντας κάθε επιθυμία της μικρής και ενδίδοντας σε οποιοδήποτε μικρό της «εκβιασμό».

Η Άννυ Σάλιβαν πραγματοποιεί ένα θαύμα, παρόλη τη δυσπιστία των γονιών της Έλεν Κέλερ, αφού κατορθώνει να της διδάξει τη γλώσσα, αρνούμενη να ενδώσει στους εκβιασμούς της και αποφεύγοντας να την αντιμετωπίζει σαν να είναι ανήμπορη. Με λίγα λόγια δεν την οικτίρει. Αντιθέτως θα ξυπνήσει μέσα της την ανάγκη για επικοινωνία, για τη χρήση της γλώσσας, με αποτέλεσμα εκείνη να αρχίσει να μαθαίνει με ταχύτατο ρυθμό. Κουνά τα δάκτυλά της προσπαθώντας να μιλήσει ακόμα και στον ύπνο της.

Την απομακρύνει από τους γονείς της, σ’ένα χώρο στον κήπο, για να δημιουργήσουν μια σχέση βασισμένη στην ουσιαστική επικοινωνία, ώστε να οδηγηθούν μετά σε εκείνη τη βαθειά σχέση δασκάλας και μαθήτριας, με συνέπεια η αντιδραστική και κακομαθημένη από τους γονείς της Έλεν να αρχίσει να μαθαίνει πραγματικά από την Άννυ Σάλιβαν.

Η μικρή Έλεν ξεπέρασε όλα της τα προβλήματα και με την υπομονετική καθοδήγηση της δασκάλας της κατάφερε να μιλήσει με τη νοηματική γλώσσα, να γράφει και να διαβάζει με τη μέθοδο Μπράιγ. Σπούδασε σε γνωστά κολέγια, όπου αρίστευσε και στη συνέχεια αφιέρωσε όλη της τη ζωή στην εκπαίδευση των τυφλών και κωφών, διδάσκοντας καινούργια παιδαγωγικά συστήματα και διαφωτίζοντας γονείς και δασκάλους μέσα από την οδυνηρή της εμπειρία.

Μέσα από την εκπαίδευση της Έλεν εκπαιδεύτηκαν και οι γονείς καθώς ο στρατηγός έγινε πιο διαλλακτικός ενώ η μητέρα έδειξε εμπιστοσύνη και σε άλλα άτομα πέρα από εκείνη την ίδια που αγαπά το παιδί της. Ο μεγάλος γιος από την άλλη απέκτησε κι αυτός λόγο, ορθώνοντας το ανάστημά του. Οι γονείς, ο κύριος Κέλλερ (Αλέξανδρος Σωτηρίου) και η κυρία Κέλλερ (Λίνα Φούντογλου) λειτούργησαν υποστηρικτικά στο χάος που αντιμετώπισε η Άννυ Σάλιβαν. Ξεπερνώντας το αρχικό σοκ με τη χαρά του νεοφερμένου μωρού να μετατρέπεται σε αγωνία στο πρόσωπο της μητέρας ,όταν καταλαβαίνει ότι το παιδί της δεν αντιδρά στις χειρονομίες της και τους μορφασμούς της.

Η  Γιασεμί Κηλαηδόνη πραγματικά συγκινητική στο ρόλο της δασκάλας, με την ενσυναίσθηση που έδειξε, την σοβαρότητα, την απόγνωση μερικές φορές , αλλά κυρίως την υπομονή και την επιμονή, κατορθώνοντας να πετύχει αυτό που έμοιαζε ακατόρθωτο. Εξαιρετική η τελευταία σκηνή που η μικρή αρχίζει να βγάζει κραυγές ζητώντας νερό. Συγκινητικό και το γεγονός ότι η ηθοποιός αφιερώνει όλα τα χειροκροτήματα σε αυτή τη δασκάλα με τη μεγάλη θέληση, που έδωσε ελπίδα σε τόσους ανθρώπους καθώς λειτούργησε πολλαπλασιαστικά δημιουργώντας μια συνέχεια στο έργο της, μέσα από την αφοσιωμένη μαθήτριά της.

Αποκάλυψη το κοριτσάκι που υποδύθηκε την Έλεν Κέλλερ (Κατερίνα Κανάκη) με μια εκπληκτική κίνηση πραγματικής τυφλής και κωφάλαλης μικρής, με ακατάστατα μαλλιά στην αρχή, που κυκλοφορούσε σαν αγρίμι και μετά με ελεγχόμενες κινήσεις και συγκροτημένη καθώς έτρωγε μόνη της χωρίς να πετά κάτω  το φαγητό της. Με προτεταμένα τα μικρά χεράκια ψηλαφώντας το κενό με την αγωνία στην κίνηση, αλλά και με τον παιδικό ενθουσιασμό, που δεν ήξερε, ούτε μπορούσε να τιθασεύσει, γοήτευσε το κοινό απογειώνοντας το ρόλο της ‘Αννυ Σάλιβαν (Γιασεμί Κηλαηδόνη).

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ