Κριτική για την παράσταση "SEX"

Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή

Η θεατρική ομάδα Παπαλάνγκι με τους Ηλέκτρα Καρτάνου, Μαρία Κωνσταντά, Άγγελο – Προκόπιο Νεράντζη, Γιώργο Σαββίδη, αυτή η τόσο ταλαντούχα ομάδα, που κάθε φορά επιχειρεί μια εκκεντρική παράσταση, όπως πέρυσι τον «Ελέφαντα», φέτος επανέρχεται στο Θέατρο 104 με το έργο «SEX» της Justine Del Corte. Έργο που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Η παράσταση πραγματεύεται τη σημασία του σεξ στη ζωή του ανθρώπου, αυτής της διάθεσής του να αναζητά μέσα στην μοναξιά του το άλλο του μισό, είτε αυτή του η προσπάθεια ευοδώνεται, είτε όχι. Ακόμα και όταν είναι κανείς απογοητευμένος, πάντα πέφτει στον πειρασμό για μια νέα σχέση.

Το έργο είναι σπονδυλωτό και αποτελείται από μικρές, αντιπροσωπευτικές ιστορίες. Η παράσταση ξεκινά με γυμνά σώματα πίσω από διαφανείς ταινίες που κρέμονται από το ταβάνι. Έτσι έρχονται οι άνθρωποι, οι πρωτόπλαστοι, ανυπεράσπιστοι, αγνοί, διαθέσιμοι, ευάλωτοι.

Φεύγουν και μένουν μόνο δυο. Ένας άνδρας και μια γυναίκα, που κρύβουν τα γεννητικά τους όργανα από ντροπή, γιατί κάποιος τους έχει αποσπάσει τα ρούχα. Έφυγαν οι άλλοι και τους πήραν τα ρούχα. Νιώθουν μόνοι, προτείνεται να ξεκινήσουν από την αρχή σαν τους πρωτόπλαστους, με νέες βάσεις. Ο άνδρας είναι κυνηγός, αλλά το βάρος της οικογένειας δε θα πέφτει μόνο στη γυναίκα. Σκέφτονται να πορευτούν αλλιώς, χωρίς να υπάρχει πρώτος και δεύτερος. Να νιώθουν και να είναι ένα και κανένας να μη βλάπτει κανέναν. Εφόσον πήραν αυτήν την απόφαση «μπορούν να ξεκουράσουν τα χέρια τους» αφήνοντας γυμνά τα μέλη του σώματος. Τώρα δεν υπάρχει άνδρας και γυναίκα αφού είναι πια ένα. Η ανατροπή έρχεται με την παρουσία των συντρόφων τους. Ο άνδρας νόμιζε ότι η γυναίκα του πνίγηκε. Η γυναίκα απογοητεύεται. Πίστευε ότι θα έκανε μια νέα αρχή: «Κρίμα ! Ήταν καλή ιδέα!», εννοώντας τον σχηματισμό ενός τέτοιου ζευγαριού, χωρίς τους προκαθορισμένους ρόλους για τον καθένα. Μοιάζει όμως σαν όνειρο, μιας και οι σύντροφοι τους, τους φέρνουν τα αστικά τους ρούχα να τα ενδυθούν και βέβαια να μπουν στο ρόλο τους. Τα ρούχα αποτελούν έναν αποπνικτικό κοινωνικό ρόλο του καθενός και την αιδώ με την οποία φυλακίζεται η ανάγκη για σεξ.

Η ανάγκη αυτή δεν σταματά. Ακόμα και στο σχολείο βλέπουμε επί σκηνής φλερτ μεταξύ συναδέλφων: «Τι κάνεις μετά το σχολείο; Θέλεις να γυρίσουμε μαζί;» Ανταλλάσσουν λόγια ποιητικά: «Τα χείλια σου είναι δύο χελιδόνια που πετούν πάνω από ένα λιμάνι» Υπάρχει πάντα ο φόβος μήπως ο ένας χάσει την ιδιαιτερότητά του μέσα από την αγάπη του για τον άλλο. «Δεν θέλω να πεθάνω μέσα από αυτόν που αγαπώ», ακούγεται να λέει ένας. Άνθρωποι συνευρίσκονται χωρίς καν να γνωρίζει ο ένας το όνομα του άλλου. Η μοναξιά τους φέρνει κοντά και η παρουσία του άλλου γίνεται ανάγκη. Έπειτα ακολουθεί μια άλλη ιστορία μιας οργανωμένης, ρομαντικής σύλληψης ενός ευτυχισμένου παιδιού από την πρώτη κιόλας στιγμή, γιατί καταρχήν η ζωή ενός παιδιού είναι γεμάτη μοναξιά και φόβο θανάτου.

Όταν η μοναξιά είναι ανυπέρβλητη, η αυτοϊκανοποίηση αποτελεί τη μόνη λύση, όπως βλέπουμε σε μια εξαιρετική σκηνή, καθώς είναι μονόδρομος επιβίωσης σε πολλές περιπτώσεις.

Πλανάται παντού η ερωτική διάθεση και διερευνάται μέσα από διαφορετικές σκηνικές συνθήκες, όπως του μάστορα, που ήρθε να απεγκλωβίσει το δακτυλάκι της κυρίας που πιάστηκε στο σιφόνι. Το σώμα του, τα εργαλεία που έβγαλε, ο διάλογος, όλα παρέπεμπαν σε αυτή την περιρρέουσα ερωτική διάθεση. Ο φόβος του συναισθηματικού, ερωτικού πλησιάσματος αφορά επίσης τον τρόπο με τον οποίο κάθε άνθρωπος «αφήνεται» γενικότερα σε πολλά πράγματα στη ζωή του, και αφορά επίσης και τον τρόπο με τον οποίο κανείς σχετίζεται με τον εαυτό του, με το σώμα του και ανταποκρίνεται στα αισθητηριακά ερεθίσματα.

Το σεξ είναι μια δραστηριότητα που βελτιώνει την αυτοεκτίμηση, επιτρέποντας σε άντρες και γυναίκες να αισθάνονται ότι τους επιθυμούν και ότι τους νοιάζονται. Η γυναίκα στο τέλος αναζητά νεαρό σύντροφο, του οποίου η απορριπτική κριτική για εκείνη είναι τραυματική, την ώρα που αυτή νομίζει ότι μόνο μέσα από αυτή τη σχέση θα ξεπεράσει τον «φόβο της ζωής, το καθημερινό τίποτα που έχει να αντιμετωπίσει κάθε πρωί». Μια διαδρομή ζωής, που συμπυκνώνει όλες τις προηγούμενες ιστορίες, με πάντα παρούσα την απειλή του φόβου να παραλύει την ηρωίδα. Μόνο με το σεξ θεωρούν πολλοί ότι μπορούν να ξεπεράσουν αυτόν τον φόβο της καθημερινής βίας. Η ηρωίδα έχει υποφέρει από την εγκατάλειψη και καθώς λέει «ο θάνατος δεν είναι η μεγαλύτερη απώλεια, είναι απλά η τελευταία»

Μέσα από κάποιες αυτόνομες σκηνές προσεγγίζεται ο ρόλος του σεξ σε επίπεδο προσωπικό και κοινωνικό. Οι ηθοποιοί εναλλάσσονται σε ρόλους και με σπαρακτικό τρόπο σε κάποιες σκηνές αποδίδουν την απόλυτη μοναξιά και κατάθλιψη του σύγχρονου ανθρώπου όπου με εκλεπτυσμένο αισθητικά τρόπο αφήνεται να ακουστεί η κραυγή του.

Στιβαρή η σκηνοθεσία του έργου και τεσσάρων ηθοποιών πάνω σε ένα σύγχρονο κείμενο, με αξιοπρόσεκτες ερμηνείες της Ηλέκτρας Καρτάνου και του Άγγελου – Προκόπιου Νεράντζη, της Μαρίας Κωνσταντά και του Γιώργου Σαββίδη των οποίων οι ιστορίες υπήρξαν άμεσα διεισδυτικές.

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ