Κριτική για την παράσταση "Η μαζώχτρα"

Από τον Τιμόθεο Μαυρόπουλο (Υποψήφιος διδάκτωρ στο Stockholm School of Economics)

Μαζώχτρα: θανατηφόρος κίνδυνος της υπερπαραπληροφόρησης

Έχετε πάει ποτέ σε μια παράσταση τον τίτλο της οποίας δεν καταλαβαίνετε; Εγώ ναι. Η μητρική μου η ρωσική δε με βοήθησε στον εντοπισμό των ορθών ετυμολογικών συνειρμών. Η «Μαζώχτρα» όμως σβέλτα μου μάζεψε το μυαλό. Η Ομάδα των Θοδωρή Θεοδωρίδη, Αγγελικής Μαρίνου και Δημοσθένη Ξυλαρδιστού με βούτηξε αμέσως στο δημιουργικό της τρίλογο. Το κείμενο παίρνει σάρκα και οστά μπροστά στον θεατή, εκτός κι αν ο τελευταίος δεν πιστεύει στις αισθήσεις του. Η Ομάδα μας φανερώνει το πώς μπορεί ένα διήγημα να μεταφερθεί στο θέατρο χωρίς τη χρήση αφηγητή και χωρίς το κείμενο να υποστεί διασκευή. Μπράβο στην Ομάδα: το «κείμενο» που κόλλησε στο μεταμοντερνισμό πήρε επιτέλους το «κατ' εικόνα και ομοίωσιν» - εισιτήριο με προορισμό το μετα...μεταμοντερνισμό.

«Σ'ένα χωριό της Κρήτης, την «Παραμυθιά», ζούσε μια πολύ όμορφη κοπέλα που ήταν φτωχή και μάζευε ελιές στα χτήματα των άλλων, η Ασήμω. Στην «Παραμυθιά» ζούσε κι ένα όμορφο παλικάρι που ήταν αρχοντόπουλο, ο Πανάγος...» Μη χασμουριέστε...

Ας αφήσουμε τα αρχετυπικά της Σταχτο-πούτας (πρίτι γούμαν) και Πριγκήπου. Ασήμω και Πανάγος είναι όντα κοινωνικά... Στην κοινωνία το να παίρνεις τον (ερωτικό) λόγο σου πίσω ισούται με προδοσία. «Έρωτα παύει λιμός ή χαλκού σπάνις» είπε ο Μένανδρος. Εδώ τα έκανε όλα η προδοσία, η οποία ως ναυαρχίδα παραπληροφόρησης σκόρπισε θάνατο στην Παραμυθιά. Ασήμω ως πιστή σκλάβα της Τιμής «δεν το είχει βάλει κάτω» και έβαλε κυριολεκτικά κάτω όλους τους εμπλεκόμενους στην προδοσία.

Πράξη συμμετρική η Εκδίκηση, κι ας τρώγεται κρύα και στριπ-σόουϊστικα στα Τούρκικα μέρη της Παραμυθιάς. «Να βρούνε τη φύτρα και τη ρίζα του κακού» ήθελαν οι κάτοικοι... Μήπως είναι η Κοινωνία η ίδια, εκ κατασκευής της;

Η πληροφορία διαπερνάει τα σύνορα των συνειδήσεων και πολιτισμών, γίνοντας πηγή δυστυχίας στην Παραμυθιά. Λες και η κοινωνία της πληροφορίας ξεκίνησε όχι με το ΑΡΠΑΝΕΤ (προάγγελος του ίντερνετ), αλλά... στην Κρήτη του 1900. Ο ορισμός της πληροφορίας προϋποθέτει την ύπαρξη ενός κοινώς αποδεκτού νοήματος. Τα 010110100 των υπολογιστικών συστημάτων στους εγκεφάλους των κατοίκων της Παραμυθιάς σίγουρα είχαν τη δική τους σημασία: θάνατος-ζωή-θάνατος-ζωή-ζωή-...Θάνατος. Ούτε ανάλυση, ούτε κατανόηση, ούτε Συγχώρηση.  Ανταλλαγή θανάτων στην Παραμυθιά στηρίζεται στην ανταλλαγή των παραπληροφοριών, κουτσομπολιών και στις διαπολιτισμικές συναντήσεις Τούρκων-Ελλήνων που κι αυτές καταλήγουν προβλεπόμενα σε θάνατο.

Ο Νίτσε έλεγε ότι όποιος γράφει με αίμα θέλει να μην τον διαβάζουν, αλλά να τον μαθαίνουν απέξω. Μπράβο στην Ομάδα που κατάφερε να εφαρμόσει τον Νίτσε επί σκηνής. Γιατί στη ζωή «εκεί έξω» πλέον το πολύ - πολύ να σε διαγράψουν απ΄τον ΠροσωποΠάπυρον, όχι από την επιφάνεια της Γης.

Η πληροφορία παίζει κορώνα-γράμματα με τις ζωές των ανθρώπων του κρητικού χωριού, άσχετα αν σχετίζεται με τιμή ή εκδίκηση. Το παιχνίδι της Ζωής το κερδίζει εδώ ο σιωπηλός. Το κέρμα-πληροφορία δεν προχωρά στη «συρρίκνωση της κυματοσυνάρτησης» υπηρετώντας τον Θάνατο, αλλά πέφτει στέκοντας στην περιφέρειά του, εκεί όπου γράφει: «Σιωπή».

Πόσο ευτυχισμένος όμως έμεινε εκείνος που δεν ομίλησε;...

Δώρο η σιωπή. Και η τελεία... συνδετικός κρίκος μεταξύ (α)πληροφόρητου Λόγου και Αυτής.

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ