Κριτική για την παράσταση "Μισάνθρωπος"

Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή

Ο «Μισάνθρωπος» του Μολιέρου σε σκηνοθεσία της Άντζελας Μπρούσκου συνεχίζεται στο θέατρο Σφενδόνη από 26 Μαρτίου έως 29 Μαΐου 2022.

Ο Αλσέστ (Θάνος Παπακωνστντίνου), αυτός ο ήρωας που μάταια προσπαθεί να αλλάξει τον κόσμο και πάντα βρίσκεται αντιμέτωπος με ανυπέρβλητες τροχοπέδες, καλείται ως σύγχρονος Μισάνθρωπος να επανέλθει στον σκηνοθετικό προβληματισμό της Άντζελας Μπρούσκου, 30 χρόνια μετά από την ιστορική παράσταση του Θεάτρου Δωματίου στον αυτοδιαχειριζόμενο χώρο Φωτείνιο ή  κτήριο καλλιτεχνών στην οδό Γ’ Σεπτεμβρίου 42 και Πολυτεχνείου.

Σε μια πασαρέλα οι ήρωες διεκδικούν το ταίρι τους, σε ένα ξέφρενο πάρτι με φώτα φθορισμού, πηγαινοέρχονται λικνιζόμενοι έτοιμοι να παραγκωνίσουν τον άλλον για να διεκδικήσουν, να αποσπάσουν αυτό που επιθυμούν. Η Άντζελα Μπρούσκου επιχειρεί επί σκηνής μια σχέση συνενοχής του θεατή με την κάμερα και τον ηθοποιό σχολιάζοντας κινήσεις και επιλογές του ηθοποιού ή μεγεθύνοντας κάτι που θα ήθελε να μην περάσει απαρατήρητο στο κοινό.

Ψέματα, υποκρισία, διαβουλεύσεις, τρίτες σκέψεις, σκευωρίες, κολακείες, πλεκτάνες, όλα για το συμφέρον και τότε και τώρα, διαχρονικά. «Αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ!»

Εκφραστικός και εντυπωσιακός αντιήρωας, ο Αλσέστ, Μισάνθρωπος (Θάνος Παπακωνσταντίνου), αντιστέκεται και τελικά ηττημένος, αποχωρεί. Ένας ρομαντικός ήρωας με καθαρό βλέμμα και μεγάλο πόνο στην έκφρασή του. Προτιμά την αυτοεξορία, παρά να αφομοιωθεί από αυτόν τον χλιδάτο, φωτισμένο με φώτα φθορισμού χώρο, μια πασαρέλα πομφολύγων, ψεύτικων αισθημάτων και υποσχέσεων που σαν τα μπαλόνια σπάνε μέσα στο έργο όπως και οι αντοχές του ήρωα, που διαπιστώνει το συναισθηματικό κενό και την φαιδρότητα της εποχής του. Ασκεί αιχμηρή κριτική σε όσους κατά τη γνώμη του «νοσούν» και αυτό τον βγάζει έξω από αυτό το πλαίσιο, που αυτοσυντηρείται από τις δικές του γλοιώδεις σάρκες, από τα δικά του φιδίσια πουκάμισα, ενώ διαιωνίζει την παθογένειά του.

Ο έρωτας έρχεται να ανατρέψει κάθε λογική και είναι αυτός που πρώτα κατατροπώνεται σε κάθε ευκαιρία, σαν μια επανάσταση που καταπνίγεται. Ο Αλσέστ κατακερματίζεται από αυτό, ενώ ο φίλος του ο Φιλέντ (Μιχάλης Πανάδης), πιο υποχωρητικός και συμβιβαστικός, θα είναι αυτός που θα επιβιώσει σε ένα τοξικό περιβάλλον. Είναι ερωτευμένος με την Ελιάντ, ενώ αντιπροσωπεύει τη φωνή της λογικής, το πρότυπο του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου.  Υποχωρεί για να μην συντριβεί. Δεν είναι επαναστάτης, αφομοιώνει και αφομοιώνεται για να επιβιώσει σαν τον χαμαιλέοντα.

Διεισδυτική η ερμηνεία της Μαρία Διακοπαναγιώτου, αποτυπώνει πλήρως τη διαφθορά και την υποκρισία, ενώ πραγματικά η αισθαντική Παρθενόπη Μπουζούρη, είναι πάντα θελκτική, ποθητή από τον Αλσέστ, αλλά κατορθώνει να τον απομακρύνει με την συμφεροντολογική και ιδιοτελή συμπεριφορά της, ενώ είναι και ο λόγος που τελικά εκείνος εγκαταλείπει την κοινωνία της διαφθοράς, που σκιαγραφούν επιτυχώς με τις ερμηνείες τους οι Κωνσταντίνος Γεωργαλής, Πηνελόπη Τσιλίκα, Χάρης Χαραλάμπους Καζέπης, Θάνος Χατζόπουλος, Γιλμάζ Χουσμέν.

Το σκηνικό , έμπνευση της Άντζελας Μπρούσκου και κατασκευή του Κομνηνού Κουσιέρα, μια πασαρέλα, χωρίζει σε δυο αντιμέτωπες ομάδες τους θεατές, ενώ στη μέση εκτυλίσσεται το έργο και λειτουργεί έτσι σα να είναι όλοι μέρος αυτής της κοινωνικής διαφθοράς.

Κομβικός ρόλο για αυτή την παράσταση οι φωτισμού του Νίκου Βλασσόπουλου. Φώτιζαν τις λάγνες στιγμές, τις σκοτεινές συζητήσεις, τις ίντριγκες, έτσι που να εξυπηρετείται ο στόχος της σκηνοθέτιδας, η απόλυτη ταύτιση διαχρονικά μιας παθογενούς κοινωνίας.

Μια ενδιαφέρουσα παράσταση που κατορθώνει να δείξει τη σταθερή διαδρομή της συμβατικής υποκρισίας και κερδοσκοπίας μέσα στο χρόνο.

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ