Κριτική για την παράσταση "Ο κήπος"

Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή

Ο Κήπος (Tangled Garden) είναι το τελευταίο έργο του Μπρούς Γκουτς, σημαντικού ηθοποιού και συγγραφέα με επιτυχίες σε πολυάριθμες παραγωγές σε Η.Π.Α και Καναδά και ιδρυτικού μέλους της Εταιρείας Θεάτρου New Fangled Stages η οποία εδρεύει στο Τορόντο.

Σε ένα φτωχικό σαλόνι, μάλλον ακατάστατο, ζει ο Μπάρι Κάρσον, βετεράνος του Βιετνάμ, στοιχειωμένος  από τα εκεί φαντάσματα και τον θάνατο και τώρα πια οικοδόμος. Μένει σε μια φτωχική γειτονιά με ανθρώπους που αντιμετωπίζουν πολλά κοινωνικά προβλήματα. Ξεκινά με το να παρουσιάζει τον εαυτό του, κάνοντας τον θεατή να συνειδητοποιήσει πόσο σημαντικό είναι, βγαίνοντας από έναν τέτοιο πόλεμο όπως αυτός του Βιετνάμ να μην χάσει κάποιος την ταυτότητά του, τον εαυτό του. Την εξεύρεση και διατήρηση αυτής της ταυτότητας υπηρετεί και η Λουίζ που εισβάλλει με τα κλειδιά του στο σπίτι του, μιας και εκείνος, μεθυσμένος, δεν ακούει το κουδούνι και το τηλέφωνο το έχει απλήρωτο. Μέσα σε ένα κλίμα διάλυσης, με εκείνον πεσμένο κάτω, η Λουίζ σπεύδει να βοηθήσει, αφού γι’ αυτό  έχει προσληφθεί από τον ανιψιό της πρώην γυναίκας του Μπάρι. Έχει προσληφθεί από την υπηρεσία «Βοήθεια στο Σπίτι» για να τον βοηθήσει να αναρρώσει μετά από εγχείρηση στο γόνατό του.

Η γραφή του Μπρούς Γκόυτς, είναι πολύ μελετημένη , με πολλές αναλογίες και αναφορές στις μεγάλες πληγές του ανθρώπου και τις αδυναμίες του. Ο φόβος του θανάτου, με τον οποίο ζει ένας βετεράνος του Βιετνάμ, είναι ο ίδιος με αυτόν που προσπαθεί να αντιμετωπίσει η Λουίζ, γράφοντας ποίηση. Εκείνη ευαίσθητη, καλαίσθητη, πολύ διακριτική και ευγενική, άψογη βοηθός στην υπηρεσία της και ποιήτρια την ίδια ώρα.

Εκείνος  άξεστος, αμέσως απειλεί με το όπλο του την «εισβολέα» στο σπίτι του, την οποία αμέσως θα διώξει. Η μικρή αυτή συνάντηση θα είναι το έναυσμα για την μεταστροφή του Μπάρι, ο οποίος αρχίζει να ασχολείται με την λογοτεχνία, την ποίηση και βέβαια με τη Λουίζ.

Ο Κήπος είναι το πάρκο που συναντιούνται, και συγκεκριμένα μια γωνιά του Central Park, αλλά επίσης είναι και ο κήπος στο σπίτι της Λουίζ. Είναι εκείνος ο μαγικός τόπος όπου ανθίζουν η σκέψη και τα συναισθήματα, μαζί με τα διάφορα φυτά και τα πτηνά που τον επισκέπτονται. Είναι ο χώρος αυτός, ο ονειρικός, που βοηθά τη διαφυγή από μια στεγνή καθημερινότητα, είναι ο χώρος της ανάρρωσης και τελικά της λύτρωσης και για τους δυο. Το έργο έχει κυκλική μορφή, δυο σώματα πεσμένα σε διαφορετικό μέρος, το ένα στο σαλόνι του, το άλλο στον κήπο, δυο σώματα που φωνάζουν για βοήθεια, αποκαμωμένα από την κούραση να παλεύουν μόνα τους.

Ο κήπος, ένας κήπος που συναντιέται αυτός ο μοντέρνος Αδάμ και αυτή η σύγχρονη Εύα, κήπος γνωριμίας και αντιπαράθεσης, κήπος ζωής και θανάτου. Ο ανά πάσα στιγμή έτοιμος να υπερασπιστεί τον εαυτό του προτείνοντας το όπλο του και εκφοβίζοντας , φτάνει στο σημείο να προσφέρει με αγάπη τη λύτρωση στον κήπο αυτόν, στη φύση που είναι η αρχή και το τέλος! Εκείνη στο χώρο αυτό θα συγχωρέσει, θα μάθει να δέχεται την προσφορά και θα λυτρωθεί. Ένα πολυδιάστατο έργο με πολλές προεκτάσεις.

Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Μυλωνάς, έχει πολλές φορές αποδείξει τις ικανότητές του καθώς και την διεισδυτική ματιά του. Έχει πλήρως αντιληφθεί το έργο διδάσκοντάς το αποτελεσματικά. Ο Μπάρι Κάρσον ( Στέλιος Μάινας) περνά με μεγάλη ευελιξία από την άγρια εκείνη και απροσπέλαστη φύση σε μια διαλεκτική και ευαίσθητη. Ανατρέπει την πραγματικότητα και το τραύμα ενός πολέμου και γιατρεύει τη ψυχή του. Η ερμηνεία του αξιοσημείωτη και στην παραμικρή λεπτομέρεια. Το ίδιο και η Λουίζ (Κάτια Σπερελάκη), ξεπερνά τη νευρικότητα της τελειότητας, την αγωνία της υπερευαισθησίας της, καθώς αρχίζει να συνομιλεί ψυχικά μαζί του και να ξεδιπλώνει τον συναισθηματικό της κόσμο. Από το σημείο που τον φοβόταν με την άγρια συμπεριφορά του, όπου εκείνη δεν δεχόταν καν ένα δώρο από εκείνον, έφτασε να τον προσκαλεί σε ποιητική βραδιά και να του ζητά και μια λυτρωτική για εκείνην χάρη. Ωραία η παρουσία της ηθοποιού με μεγάλη προσοχή στην κίνηση και το λόγο κάνοντας  λεπτή διάκριση στις μεταβολές της ηρωίδας της.

Τα σκηνικά και τα κοστούμια των  Λήδα Σπερελάκη - Αγγελική Αθανασιάδου με μεγάλη επιμέλεια. Ειδικά τα σκηνικά με εκείνα τα τελάρα που μετακινούνται και δηλώνουν αλλαγή χώρου από το σπίτι του Μπάρι Κάρσον, στο σπίτι της Λουίζ και εκείνα τα ριντό που αναδιπλώνονται και προσφέρουν  θέα στο πάρκο ή στον κήπο, κάνοντας το θεατή να ακούει τα κολιμπρί και τα άλλα πουλιά, να απολαμβάνει τα ποιήματα που διαβάστηκαν στο χώρο αυτόν, να βλέπει τα στεγανά που έπεσαν, τα οχυρά που γκρεμίστηκαν. Τόπος και μη τόπος της ζωής και του θανάτου, της μνήμης και της λήθης, της συγχώρεσης, της έμπνευσης, της υπέρβασης, της αλήθειας και της μη αλήθειας.

Τα ταμπλό αυτά σχηματίζουν εκείνο τον διάδρομο μετάβασης και για τους δυο ήρωες. Εξαιρετικό σκηνοθετικό εύρημα, που υποστηρίχτηκε έξυπνα σκηνογραφικά.

Πολύ ενδιαφέροντες οι φωτισμοί του Γιώργου Αγιαννίτη, που σε κάθε περίπτωση φώτισαν καίρια την κάθε στιγμή.

Μια παράσταση που συγκινεί και προβληματίζει. Ένα ευαίσθητο κείμενο με εκλεκτές ερμηνείες.

Πληροφορίες για την παράστασηΕδώ