Ορλάντο

Το Ορλάντο (1928) είναι από τα πιο εκκεντρικά έργα της Virginia Woolf (1882-1941). Αφιερωμένο στη φίλη και ερωμένη της Vita Sackville-West, αποτυπώνει την πορεία του ανδρόγυνου Ορλάντο από τα τέλη του 16ου αιώνα έως τις αρχές του 20ού, ενσωματώνοντας πλήθος ευφυών λογοτεχνικών και ιστορικών σχολίων.

Οι κριτικοί,  το χαρακτήρισαν αινιγματικό, "jeu d' esprit", λογοτεχνική παρωδία, γνήσιο ρομάντζο, ελαφρώς μεταμφιεσμένη μυθιστορηματική βιογραφία αλλά και ως το "μακρύτερο και γοητευτικότερο ερωτικό γράμμα της λογοτεχνίας".

Ο Jorge Luis Borges θεωρούσε το Ορλάντο, το οποίο και μετέφρασε στα ισπανικά, ως "το πιο δυνατό έργο της Γούλφ και ένα από τα αυθεντικότερα έργα της εποχής μας". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 "Η Βιρτζίνια Γουλφ παριστά την ελισαβετιανή εποχή ως εποχή αναγέννησης και ζωντάνιας, εποχή έρωτα του Ορλάντο για τη Σάσα, ενώ γύρω επικρατούσε ο «μέγας παγετός» του 1608 και ενώ ένας βαμπιρικός, παιδεραστικός πόθος συνδέει με το ποθητό αυτό αγόρι τη φθίνουσα μορφή της βασίλισσας Ελισάβετ.

Αρσενικό και θηλυκό αλληλοαπορροφώνται σε μια ροϊκή συνέχεια, καθώς ο Ορλάντο του πρώτου κεφαλαίου φέρεται ως άνδρας και κάπου στο ένα τρίτο της έκτασης του μυθιστορήματος ξυπνά ως γυναίκα, χωρίς τον παραμικρό προβληματισμό για την αλλαγή δέματος ή για τα χρωμοσώματα X και Υ.

Η αμερικανή αναλύτρια Βικτόρια Σμιθ υποστήριξε πως το θέμα του βιβλίου είναι η αδυνατότητα αναπαράστασης της γυναικείας εμπειρίας από μια γυναίκα, για την οποία η γλώσσα παραμένει ένα αίνιγμα: ο Ορλάντο δεν μπορεί να περιγράψει τη Σάσα ή τη Φύση (τα χρώματα του ουρανού και της θάλασσας) ή τον Έρωτα, ενώ ο «βιογράφος» δεν είναι σε θέση να περιγράψει πλήρως τον Ορλάντο."